De val
Nederlandse roman over een kokkin die bij een kok in Tokyo in de leer gaat.
Aangemoedigd door haar baas in Nederland mag Rosa in de leer bij meester Hon, een Japanse meesterkok in het vis bereiden, die een beroemd restaurant in Tokyo heeft.
Rosa hoopt zo snel mogelijk inzicht te krijgen in de geheimen van meester Hon. Maar tot haar afschuw moet ze samen met andere leerlingen vissen schoonmaken en fileren. Je begint bij de kleine vissen, waarna je kan worden gepromoveerd naar de middelgrote vissen en tenslotte naar de grote vissen. De keuken van het restaurant krijgt ze voorlopig niet te zien.
Rosa heeft het zwaar. Ze spreekt geen woord Japans, net zoals meester Hon en de leerlingen nauwelijks of geen Engels spreken. Met handen- en voetenwerk probeert ze mensen duidelijk te maken wat ze nodig heeft.
Naar Nederland toe wil ze zich niet laten kennen en schrijft enthousiast over haar leertijd. Ze vertelt niet dat ze al snel door haar geld heen is, zodat ze hetzelfde bijbaantje moet nemen als een van haar mede-leerlingen. Ze durft niet te zeggen dat ze een gesprek in haar moedertaal heel hard nodig heeft. Ze schrijft al helemaal niet over haar steeds talrijker wordende gesprekken met de vissen die ze net als meester Hon, rats-rats, met het mes doormidden klieft.
Het is de derde roman van Threes Anna, die naast schrijven theaterstukken en films regisseert en artistiek leider van de Dogtroep was. Haar leven staat in het teken van creatief communiceren. De stille stad laat zien hoe een leven kan zijn als je niet meer kunt communiceren. Tokyo is een vreselijk drukke stad waar je in de metro als sardientjes in een blik wordt geplet en de stoepen overvol zijn met mensen die zich haastig ergens heen spoeden. Maar Rosa vindt er geen aansluiting door haar westerse afkomst. Ze begrijpt niets van de Japanse samenleving, noch van de kunst van meester Hon. Rosa is te veel bezig met haar eigen problemen zoals een mislukte relatie, haar broer Tommie aan wie ze soms het woord richt en haar baas die haar misschien niet meer terug wil.
Er sluipt iets beklemmend in de roman. Niet omdat je je in Tokyo als individu dreigt te verliezen, maar meer omdat Rosa niet opgewassen blijkt te zijn tegen een andere cultuur. In het begin leef je mee met Rosa die verwoede pogingen doet het naar haar zin te hebben in Tokyo. Je juicht haar toe wanneer ze de moeilijke stap doet haar bijbaantje aan te nemen. Je lijdt met haar mee wanneer ze ontdekt dat ze ruziënde buren heeft in haar eindelijk verworven eigen kamer. Je geeft haar gelijk wanneer ze zweert nooit meer naar haar oude klasgenoot en Nederlandse ambassadeur in Tokyo te gaan.
Maar langzaamaan begin je ook te beseffen dat Rosa misschien iets te snel haar wil doorzet bij meester Hon. Dat het niet alleen nachtmerries zijn die haar uit haar slaap houden. Je bent blij dat ze de gebroken borden met de Spaanse danseressen weer in elkaar wilt lijmen, maar je schrikt wanneer het een oneindig aantal is. Je gaat ervoor zitten als je denkt dat Rosa eindelijk door heeft wat het geheim van meester Hon en de vissen is. De pas laat ontdekte vijver met vissen, ergens midden in het complex van het restaurant van meester Hon is een oase van rust. En misschien ook een kentering in het verhaal.
Het verhaal raakt in een versnelling en dendert op een einde af. Wat op meesterlijke wijze in elkaar steekt. De stille stad is beslist geen navel staar-roman waarvan er in Nederland al te veel uitkomen. De beklemming van de staat waarin Rosa zich steeds meer begeeft is goed onderbouwd. Net als het jachtige moderne Japanse leven dat als een handschoen een steeds benauwender greep op Rosa krijgt.
Meester Hon heeft zijn geheime recepten om fantastische vis bereiden, Threes Anna heeft met deze roman zo’n sterk staaltje schrijven bereid, dat het moeilijk is het verhaal te onderbreken, zelfs voor een visgerecht van meester Hon.
Threes Anna – De stille stad, Querido, 2006
Leeslinks
Van dezelfde schrijfster:
Motormoeder
Het laatste land
Leven in Tokyo:
Ryu Murakami – In de misosoep
David Mitchell – DroomNummerNegen
Eten en gekte:
Jo Kyung-Ran – Tong
Carlos Balmaceda – Kookboek voor de kannibaal