Voor mijn vrouw
Ierse roman over een politieman met pensioen en de Ierse kerk en kindermisbruik.
Eindelijk rust, zo ervaart Tom Kettle het tenminste. Hij geniet van zijn al negen maanden durende pensioen na een bewogen carrière bij de politie, zijn woning aan een Victoriaans kasteeltje geklonken, met meerdere andere appartementen. Landelijk, maar toch niet te ver van de grote stad Dublin. Hij heeft een prachtig uitzicht over de Ierse zee met een eilandje vol aalscholvers. Het liefst zit hij de hele dag in zijn rieten stoel, rookt cigarillo’s en geniet van de klotsende zee en de vogels.
De rust wordt verstoord door twee jonge politieagenten die op een namiddag in februari aankloppen en met veel omhaal zijn assistentie komen vragen in een oude zaak die heropend is, over twee priesters en kindermisbruik. Tom is eerst afhoudend, hij is tenslotte niet voor niets met pensioen. Maar wanneer politiechef en ex-collega het hem ook nog eens vraagt, kan Tom zijn medewerking niet weigeren.
Wie denkt hier een politieroman in handen te hebben, heeft het helemaal mis, ook al spelen misdrijven een grote rol: de moord op een priester, en kindermisbruik door vertegenwoordigers van de katholieke kerk, een heet hangijzer in Ierland, waarover steeds meer naar buiten komt.
Uiteindelijk draait het boek om Tom Kettle. Hij haalt herinneringen op aan zijn vrouw June, van wie hij hartstochtelijk hield, zijn dochter en zijn zoon, de een nog een regelmatige bezoeker, de andere aan de andere kant van de wereld. Tot zover lijkt alles in orde bij Tom.
Totdat de lezer zich opeens gaat beseffen dat er dingen niet kloppen in het verhaal en de vraag zich opdringt in hoeverre Tom en de verteller te vertrouwen zijn. Zo worden we langzaam de wankele wereld ingetrokken van Tom Kettle, die beslist niet is gespaard door het leven. En langzaamaan beginnen we te begrijpen waarom Tom absoluut niet blij was met het bezoek van de twee jonge politieagenten.
Met elke nieuwe roman groeit de familieboom van Sebastian Barry’s familie McNulty’s. Ook al is dat in dit boek zijdelings: toneelactrice miss McNulty woont met kinderen en vader in een appartement in het kasteeltje. Ze is bang voor haar ex-man en Tom belooft plechtig dat ze zolang ze zijn buurvrouw is, in veilige handen is. Vast een verre tante van Barry, die hij heeft ingelijfd in dit prachtige boek over een eenzame man.
Sebastian Barry heeft al heel wat toneelstukken geschreven, maar de lijst met romans die de hele wereld over stuiteren, is nog langer. Van de acht in het Nederlands vertaalde romans, is het pas het derde boek dat ik van hem lees. Zijn boeken zijn allemaal sociaal bevlogen, net zoals ook De verre voortijd, een boek om moeilijk weg te leggen. Niet alleen heeft Barry een origineel verhaal rondom het beladen onderwerp kindermisbruik gesponnen, zijn schrijfstijl en beeldtaal grenzen haast aan het poëtische. De toon is onderhoudend en dat is nodig, want er zijn emmers ellende in het boek uitgestort. Maar er spreekt ook zoveel liefde van de pagina’s, net zoals je al heel snel Tom Kettle in je armen sluit, voordat je überhaupt iets van zijn leven weet. Barry heeft het verhaal perfect opgebouwd en uitgebalanceerd.
Verschillende van zijn romans wonnen Engelse en Ierse literatuurprijzen. De romans Een lange, lange weg en De geheime schrift werden genomineerd voor de prestigieuze Booker Prize. Het zou me niets verbazen als dit boek nog hoger gaat scoren.
Sebastian Barry – De verre voortijd (Old God’s Time, vert. Jan Willem Reitsma), Querido 2023
Leestips:
Van dezelfde schrijver:
De geheime schrift
Duizend manen
Katholiek schandaal in Ierland:
Claire Keegan – Dit soort kleinigheden
Het wankele geheugen:
Claudia Piñeiro – Elena weet
Het wankele geheugen en misdaad:
Alice LaPlante – Hersenspinsels