Van Attila de Hun tot windturbines.
Amerikaans/Bulgaarse roman over een opa en zijn leven in het legendarische Strandjagebergte.
Een jonge migrant uit Amerika gaat op zoek naar zijn verdwenen opa in Bulgarije, die zich ophoudt in het Strandjagebergte, niet ver van de Turkse grens. Vanuit het moderne Amerika komt hij in Klisura, een dorp dat nog in de Middeleeuwen lijkt te leven. Niet alleen doet alles primitief aan, het dorp zindert ook van de verhalen en de burenruzies. Het is zijn opa die langzaam het geschiedenisboek opentrekt van deze streek, waar Turken, Grieken, Attila en zijn Hunnen, moslims en christenen allemaal deel van uitmaken.
Wat het dorp tekent zijn de ooievaars die elk jaar weer terugkeren om hun jongen uit te broeden in enorme nesten in grote oude eikenbomen. Daar nestelt de jongen zich ook met Elif, de dochter van de plaatselijk imam, op wie hij verliefd raakt, maar die hij niet mag zien. Een ander terugkerend feit is dat de school telkens weer wordt afgebrand om wat voor politieke reden ook, om weer opnieuw opgebouwd te worden. Opa was de laatste leraar van de school. Zijn leven wortelt diep in de geschiedenis van de regio en heeft te maken met de nestinari’s, een verbannen groep christenen (Bulgaren en Grieken) die ritueel aan vuurdansen deden. Zij krijgen de schuld van een eigenaardig soort hysterische ziekte die sommige meisjes krijgen, wanneer de datum nadert van het vuurdansen, een festijn ter ere van Sint Constantijn en Sint Helena.
Mythen, legenden, geschiedenis en het verblijf van de jongen bij zijn opa wervelen rijkelijk om elkaar heen en weven een kleurrijk, onderhoudend en rijk verhaal. Vanaf de eerste bladzijde, wanneer de jongen in Bulgarije aankomt, doe je een stap terug in de tijd en lijkt Klisura een magisch dorp waar elke steen zijn verhaal heeft. Het is Opa die aan de hand van al die verhalen zijn kleinzoon probeert uit te leggen waarom er geen land meer is om te verkopen en waarom er in het dorp windturbines de nestelende ooievaars zullen verjagen. Zoals zo vaak in het leven draaien die verhalen rondom de spil van een dramatische liefde.
Het is een prachtig, rijk verhaal dat niet blijft steken in oude geschiedenis, maar een verrassende brug legt naar de huidige tijd met zijn nieuwe technieken, een teveel aan toeristen en de roep om vrijheid. Sprookjes, romantiek en fantasie te over, een geweldig boek om helemaal in weg te duiken.
Miroslav Penkov – Ooievaarsberg (Stork Mountain, vert. Auke Leistra), De Bezige Bij 2017
Leestips:
Opa’s vertellen:
Lars Elling – De appeloorlog
Michael Chabon – Maangloed
Rolf Bauerdick – Hoe de madonna op de maan belandde
Andere fantasierijke romans over een dorp/stad in het Oostblok:
László Krasznahorkai – De melancholie van het verzet