Dirty Frankrijk
Spraakmakende Franse roman over sekstoerisme in Thailand.
Michels vader is al een jaar dood. Vermoord door de broer van het meisje Aïcha die het huis schoonmaakte en een relatie met zijn vader had. Michel heeft besloten zijn zinnen te verzetten en heeft een reis naar Thailand geboekt met Nouvelles Frontières, waar hij in een reisgezelschap belandt met stelletjes en een paar vrijgezellen meisjes. Het wordt al snel duidelijk dat uit het slaapverwekkende gezelschap Valérie er als het meest aantrekkelijke meisje uitspringt. Juist de aantrekkingskracht tot een simpel, niet mooi maar ook niet lelijk meisje met perfecte borsten, zorgt ervoor dat Michel haar niet zo snel durft te versieren, zodat hij de jaarwisseling van 1999 – 2000 zielig in zijn eentje op zijn hotelkamer doorbrengt.
In de massagesalons heeft hij al kennis gemaakt met prachtige Thaise meisjes die zijn lust enigszins bekoelden en ook heeft hij al menig heftige discussie over het sekstoerisme in het reisgezelschap uitgezeten. Valérie lijkt aan de kant van Michel te staan, die niets kwaads ziet in de betalende Thaise liefde. Pas nadat de reis ten einde is doet Valérie een toenaderingspoging en vraagt de simpele Michel zich verbijsterd af waar hij deze liefde aan verdiend heeft.
Valérie blijkt zelf voor de reiswereld te werken. Samen met haar collega Jean-Yves werkt ze aan grote projecten en maken ze plannen om vakantieclubs zoals de Club Mediterannée nieuw leven in te blazen. Het is Michel die met de gouden formule komt: seksvakantieclubs. Waarna het trio met grote voortvarendheid een deel van de vakantieresorts wereldwijd in legale grote bordelen probeert te veranderen, met fatale gevolgen.
Het is niet het eerste spraakmakende boek dat deze Franse schrijver heeft gepubliceerd. Met zijn eerdere boek Elementaire deeltjes haalt hij nog steeds menige discussie over de vervlakking van onze maatschappij: het klonen van mensen en de catastrofale invloed van jaren-60-ouders, die veel vrijheid creëerden door oude banden te verbreken, maar niets daarvoor in de plaats gaven.
Ook in zijn derde roman weet Michel Houellebecq weer goed tegen de schenen van veel mensen aan te schoppen: rake uitspraken over moslims, homoseksuelen, lesbiennes en de reiswereld zijn royaal door zijn verhaal gestrooid. En dan hebben we het nog niet eens over de intellectuele linkse wereld waar Houellebecq een broertje dood aan lijkt te hebben. Grootste discussiepunt dat uit Platform naar voren komt is het sekstoerisme. De Westerse wereld heeft het geld, de Oosterse wereld heeft de mensen die genot willen geven. Waarom zou je die twee niet met elkaar verbinden? Net zoals zijn theorie dat een Westerse man nou eenmaal graag de liefde bedrijft met een ongecompliceerd meisje, zoals de Thaise meisjes van plezier. Die geven graag genot. Westerse vrouwen zijn veel te gecompliceerd en egocentrisch.
Houellebecq kreeg menige rechtszaak aan zijn broek wegens zijn boute uitspraken. Niet alleen een Parijse imam spande er eentje aan wegens belediging van de Islam (“de islam is de stomste godsdienst ter wereld”), ook de reiswereld was behoorlijk pissig over de nonchalance waarmee ze beschreven werden en wegens het promoten van sekstoerisme.
De discussie rond dit heikele onderwerp verstomde even na 11 september om de schijnwerpers te richten op het gedeelte in Platform over de aanslag van moslims op het eerste sekshotel van de Aurore-Groep in Thailand. Na de aanslag in Krabi juicht de hoofdpersoon uit het boek bij elke aanslag waarbij een moslim gedood werd: weer een moslim minder. Maar sarcastisch genoeg vinden we ook krantenkoppen genoemd zoals: ‘Dubieuze slachtoffers’, om aan te geven dat niet iedereen geheel sympathiseerde met de op seks beluste slachtoffers, de aanleiding tot de aanslag.
De vraag blijft in hoeverre Houellebecq de wereld te kakken zet en in hoeverre hij zijn eigen visie in zijn boeken plaatst. Feit is dat de hoofdpersonen uit zijn romans meestal passieloze droogkloten zijn die alleen nog enigszins opbloeien wanneer er seks in het geding is. Feit is ook dat Houellebecq in zijn boeken thema’s beroert die voor de Westerse wereld veelal in het taboe-hoekje zitten. Feit is ook dat zijn schrijfstijl net zo droog is als zijn hoofdpersonen. Het lijkt erop dat deze schrijver provoceert om te verkopen, het lijkt erop dat deze schrijver net zo saai is als zijn hoofdpersonen en alleen maar in kutjes is geïnteresseerd.
De een vindt deze rebellerende schrijver geweldig, de ander gaat gapen bij het horen van zijn naam. En zo blijft een ieder verdeeld over dit ‘enfant terrible’ uit de Franse literatuur. In een interview met Margot Dijkgraaf in het NRC-Handelsblad (05-07-2002) vertelt Houellebecq:
‘ “Ik wil geen intellectueel zijn. Dan moet je op de hoogte zijn van de actualiteit, meningen hebben over van alles en nog wat, antwoorden als je wordt aangevallen en ga zo maar door. Daar heb ik geen zin in. Stel je voor dat je als intellectueel een boek schrijft, dan moet je een positie innemen, gedegen onderzoek doen en zo, dat is een fulltime baan!”
Op de vraag of dat dan geen luie houding is voor een schrijver die zelf voortdurend alles en iedereen op de korrel neemt, antwoordde Houellebecq: “Misschien wel. En wat dan nog?” ‘
Feit is dat er in het boek voor de geïnteresseerden volop passieloze seksscènes staan beschreven en het verhaal genoeg denkstof oplevert voor een nieuwe beschouwing over onze consumptiemaatschappij waarin het individu eenzaam zijn eigen weg moet vinden. Met volop reisboekenstijl-beschrijvingen over de magische stranden in Thailand.
Michel Houellebecq – Platform, midden in de wereld (Au milieu du monde: Platforme, vert. Martin de Haan), De Arbeiderspers, 2002
Leeslinks
Van dezelfde schrijver:
Mogelijkheid van een eiland
Elementaire deeltjes
Een Franse schrijver in Caïro:
Florian Zeller – Gefascineerd door het ergste
Over een ander toeristenavontuur:
Lydie Salvayre – Nobele zielen
Nog meer seks uit Frankrijk:
Catherine Millet – Het seksuele leven van Catherine M.
Andere met veel seks gevulde boeken:
Irvine Welsh – Lijm
Pedro Juan Gutérrez – Dirty Havana
Boeken van een ander Frans ‘enfant terrible’:
Frédéric Beigbeder – € 14,99