Literatuur dankzij Irak en Iran

Irak en Iran treden weer een nieuwe fase van spanningen in. De door oorlog geteisterde landen hebben al heel wat vluchtelingen opgeleverd, waarvan een groot aantal geheel ingeburgerd zijn in andere landen. Een aantal van hen, of hun kinderen, zijn succesvolle schrijvers geworden:

De in Nederland bekendste Iraanse schrijver is Kader Abdollah. Dit pseudoniem van Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani, is samengesteld uit namen van 2 vrienden, een geëxecuteerd door het regiem van de sjah, de ander onder het bewind van Khomeini. Abdollah vestigde zich in 1988 in Nederland en schreef een indrukwekkende lijst romans, veelal op luchtige toon over de problemen van inburgering. In 2018 verscheen een boek dat merendeels in het Iran uit zijn jeugd speelt: Het pad van de gele slippers.

De uit Irak komende schrijver Rodaan Al Galidi kwam in 1998 in Nederland terecht. In onderhoudende columns en fraaie poëzie beschrijft deze ‘Asielzoeker des Vaderlands’ de moeizame weg die immigranten in Nederland hebben te gaan. Maar ook de gruwelijkheden van zijn vaderland is hij niet vergeten. Vermakelijk, maar ook aandoenlijk is zijn prachtige roman: Mijn opa, de president en andere dieren.

Fariba Hachtroudi vertrok in 1963 naar Frankrijk, van waaruit ze als journaliste kritiek uitte op haar vaderland Iran. Ze schreef vooral essays tegen het bewind van Khomeini en de bekrompen positie van Iraanse vrouwen. Voor haar eerste roman ontving ze de French Republic’s Human Rights Prize in 2001: Oevers van bloed.

Gina B. Nahai groeide op onder het bewind van de Sjah van Perzië en vertrok ten tijden van de revolutie naar Amerika. Daar won ze in 1991 de Pulitzer prijs voor haar eerste roman: De schreeuw van de pauw. Haar volgende boek gaat over generaties vrouwen uit het joodse ghetto van Teheran, die naar Amerika vluchten wanneer de revolutie is ingezet: Het noodlotskind.

De moeder van de Engelse schrijfster Yasmin Crowther is een Iraanse immigrante. Deze interculturele relatie heeft haar geïnspireerd tot het schrijven van haar succesroman over een Iraanse moeder en dochter op zoek naar een geheim in Iran: Keuken in saffraan.

De Amerikaanse schrijfster Jessica Soffer heeft een Iraaks/joodse vader en als dochter van een immigrant heeft ook zij haar roots benut tot het schrijven van een succesvolle roman, over de dochter van een Iraakse moeder in New York, op zoek naar een Iraaks recept: Als de abrikozen morgen bloeien