Onbegrensde liefde
Meeslepende Pakistaanse roman over 2 verliefden in het roerige Karachi.
Meteen na hun geboortes liggen ze al als aan elkaar beloofd samen in een wieg. Op hun dertiende zijn Raheen en Karim onafscheidelijk. De twee ouderparen lijken ook altijd in elkaars nabijheid, net als het geweld in hun stad Karachi ook van geen wijken weet.
Als Raheen en Karim naar een oom en tante op het platteland worden gestuurd tijdens een schoolvakantie omdat de stad te gevaarlijk voor spelende kinderen wordt, merkt Raheen dat Karim niet meer zo bij hun spelletjes betrokken is. Ook probeert Raheen er achter te komen waarom hun ouders tijdens hun verloving van partner wisselden. Karim interesseert zich daar niet voor. Hij besluit die vakantie kartograaf te worden, een beroep waar Raheen niets van begrijpt.
Raheen gelooft de geruchten niet dat Karim’s vader weg wil uit Karachi tot ze op een dag voor een voldongen feit wordt gezet: Karim en zijn ouders verhuizen naar Londen. Later verlaat zij Pakistan voor haar studie, maar komt altijd terug naar haar zo geliefde stad. Daar vindt ook na jaren het eerste weerzien met Karim plaats, een hereniging die lang niet zo soepel verloopt als Raheen had gehoopt.
Kamila Shamsie is een Pakistaanse schrijfster die haar tijd verdeelt tussen Londen en haar geboortestad. Het schrijven zit haar in het bloed: haar oudtante Attiya Hussain was schrijfster, haar moeder is journaliste en editor van hét boekwerk van in ’t Engels geschreven Pakistaanse poëzie en literatuur A dragonfly in the Sun en haar grootmoeder heeft haar memoires over haar leven in Rampur gepubliceerd.
Shamsie’s hoofdthema is Karachi, een stad die sinds zijn ontstaan geen rust heeft kunnen vinden. Begonnen in 1728 als een dorpje van vissershutten, is de stad, dat op een uur vliegen van Bombay ligt, net als zijn Indiase tegenpool uitgegroeid tot een onoverzichtelijke miljoenenstad.
In 1998 kwam Shamsie’s debuutroman uit over de jaren 70 van deze stad aan de zee: over een tyrannieke president, stakingen, onlusten en politieke corruptie net na de burgeroorlog, waarna de oostelijke provincie Bangladesh in 1971 met Indiase hulp zelfstandig werd. City by the Sea, dat bekroond werd met verscheidene prijzen zoals de ‘Prime Minister’s Award for Literature in Pakistan’, werd opgevolgd door Salt and Saffron, een familiesaga die vertelt over de scheuringen in een familieleven tijdens en na de bloedige onlusten die met het ontstaan van Pakistan in 1947 gepaard gingen.
Shamsie’s derde roman Kartografie bestrijkt de tijd tussen 1970 en de jaren 90 waarin het geweld in Karachi bijna net zo hard opbloeide als tijdens de burgeroorlog van 1971, toen Bangladesh ontstond.
Het mooie is dat Shamsie zoveel liefde weet over te brengen voor zo’n gevaarlijke stad. Zonder oordelen te vellen over het bestaansrecht van dit jonge land met zoveel problemen. Haar boeken gaan niet alleen over de Pakistaanse hoofdstad en het politieke geweld, maar ook over de kleine positieve dingen die het leven in slechte tijden zijn waarde geeft, zoals autodieven die een handje helpen met een band verwisselen.
Het tweede thema van Kartografie is de grote liefde tussen 2 jongeren die getekend is door het geweld van het land. Raheen en Karim groeien op in een beschermd milieu, ver van de wijken waar de meeste onlusten plaatsvinden. Hun ouders, waarvan Karim’s moeder uit Bangladesh komt, zijn dikke vrienden met elkaar, maar hebben een geheim dat is ontstaan in 1971 toen ze in hun verlovingstijd letterlijk van partner wisselden. Dit geheim zorgt voor de nodige misverstanden in de liefde tussen Raheen en Karim.
Dan is er ook nog de prachtige schrijfstijl van Shamsie. Mooie woordspelingen en beeldtaal, geen rechttoe rechtaan verteld verhaal, maar een langzame opbouw van een liefde die alles te maken heeft met Pakistan.
Misschien is er in het begin een beetje verwarring met de namen van de ouders, die dubbele namen hebben, maar wanneer je in het verhaal zit en je leest over het leven van Raheen en Karim en hun vrienden Sonia en Zhia, over het leven in een stad waar achter elke hoek een sluipschutter kan liggen, raak je al snel zo geboeid dat je het liefst meteen al haar boeken zou willen lezen.
Kamila Shamsie – Kartografie (Kartography, Lilian Schreuder), Prometheus, 2003
Leestips
Van dezelfde schrijfster:
Beste vrienden
Huis in brand
Verbrande schaduwen
Het roerige leven in Pakistan:
Nadeem Aslam – De tuin van de blinde
Over een jeugdliefde in Sri Lanka (voormalig Ceylon):
Karin Roberts – De bloemenjongen
Over een jeugd in Kerala:
Arundhati Roy – De God van de kleine dingen
Over een jeugd in Karachi’s tweelingstad Bombay:
Ardashir Vakil – Bombay branding
Over een Pakistaanse vader:
Hanif Kureishi – Mijn oor aan je hart
Onlusten bij de Indiase grens:
Khushwant Singh – Trein naar Pakistan
Kiran Desai – De erfenis van het verlies