De voorloper van Het Huis met de Geesten
Geschiedenis van meisje dat opgroeit bij haar grootmoeder in Chili.
Aurora, of Lei Ming, is een kleindochter van Eliza Sommers en de Chinese geneesheer Tao Chi’en en ook een kleindochter van de fameuze Paulina del Valle en Feliciano Rodríguez de Santa Cruz. In de nadagen van de gold rush, eind negentiende eeuw in Californië, groeit dit meisje op in San Francisco, waarna ze naar Chili gaat, waar ze in het grote huis van haar grootmoeder de rest van haar jeugd doorbrengt.
Hoewel in Amerika de goudkoorts-oorlog voorbij is, en het een land van vrijheid is, is Chili nog steeds conservatief en woelig en voert nog verschillende oorlogen en revoluties. Maar onder de bescherming van de liberale, reusachtige en rijke Paulina del Valle en de aristocratische Frederick Williams is Aurora zich van geen gevaar bewust en groeit op te midden van de Chileense turbulentie. Haar enige zorg zijn haar nachtmerries en het verre verleden dat aan haar knaagt. Wie was haar moeder, wie was haar vader? Wie zijn de figuren uit haar dromen? Het is pas aan het einde van het verhaal, wanneer ze al geschonden is door de liefde, dat iemand uit haar verleden opduikt en haar de traumatische ervaring vertelt die haar dromen vullen.
Het boek begint waar Isabel Allendes vorige boek eindigde: bij Fortuna’s dochter Eliza Sommers, die samenwoont met de Chinees Tao Chi’en. Terwijl Tao Chi’en zijn dokterspraktijk heeft en nog steeds Sing Song meisjes uit de Chinese wijk redt, heeft Elize haar theesalon met haar beroemde gebak. Deze theesalon is de favoriete plek voor Pauline del Valle, die rijk geworden is aan o.a. ijsimport van de polen. Tot zover het vorige boek.
Portret in sepia is het verhaal van de kleindochter van deze karakters en hoewel het begin van het boek zich afspeelt in een inmiddels bloeiend San Francisco, verhuizen de personages al snel naar Santiago in Chili, waar we meteen in de sferen komen van Het huis met de geesten, de bestseller van Isabel Allende uit 1982. Maar waar dat boek zo goed in was, en wat we ook nog een beetje in Fortuna’s dochter vonden, waren de buitengewone gaven zoals helderziendheid, een buitengewone reuk, een buitengewone kookkunst, kortom, de buitengewone gaven die de personages iets mythisch meegaven. In Portret in sepia zijn al deze gaves verloren gegaan, terwijl het boek toch ophoudt waar Het huis met de geesten begint.
De grootmoeder, Paulina del Valle, die weliswaar mythische vormen aannam, maar geen buitengewone gaven had, en zich hulde in ladingen sieraden en mooie kledij, is de spil van het leven van Aurora, die lang niet zo mooi als haar moeder is, waar iedereen heel blij mee is: buitengewone schoonheid trekt alleen maar narigheid aan bij een meisje.
Ondanks de afwezigheid van deze familiemystiek weet Allende ons weer mee te trekken in een verhaal dat zich afspeelt in huizen die als een fantastisch labyrint voor kinderen zijn en in een geschiedenis die bestaat uit oorlogen en revoluties.
In Fortuna’s dochter vinden we de wild-west geschiedenis van het ontstaan van San Francisco, Portret in sepia gaat over het Chileens leven rond 1900. De oorlogen, de revoluties, het leven op het land. Met een ervaren hand leidt de schrijfster je door een verhaal van de familie Del Valle die de revolutie overleeft en wijnstokken uit Frankrijk importeert.
Dat de voorloper van Het huis met de geesten ongeveer 20 jaar later is geschreven, mag het leesplezier niet drukken. Maar de magie die deze al bijna klassieker uitstraalde, heeft de schrijfster ergens onderweg in haar vele boeken verloren. Dat is jammer. Portret in sepia is een mooi en meeslepend boek, maar die ooit zo geroemde Zuid-Amerikaanse magische inslag, die ook terug te vinden is in Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel García Márquez en in Het huis met de geesten, wordt jammer genoeg niet geëvenaard.
Isabel Allende – Portret in sepia (Retrato in sepia), Wereldbibliotheek, 2001
Leestips:
Van dezelfde schrijfster:
Fortuna’s dochter
Het huis met de geesten
Paula
Eva Luna
Afrodite
Avonturenromans van Isabel Allende:
Zorro
De stad van de wilde goden
De andere Zuid-Amerikaanse klassieker:
Gabriel García Márquez – Honderd jaar eenzaamheid
Nog een mooi familieverhaal uit Chili:
José Donoso – Het landhuis