Schotse cocktail volgens welbekend recept
Onderhoudende Schotse roman over een zuiplap en een sulletje.
De Schotse schrijver Irvine Welsh, ooit beroemd geworden door de verfilming van zijn roman Trainspotting, blijft zijn lezers trouw. De titel waarin het woord topkoks voorkomt, doet even denken dat hij van het drankenpad is overgestapt naar de restaurantwereld. Irvine Welsh tussen de topkoks maakt nieuwsgierig.
Maar uiteindelijk komen we met de titel van een koude kermis thuis: hoewel er een aantal topkoks in zijn nieuwste roman voorkomen, draait Welsh nieuwste roman als vanouds rondom drugs, drank & seks en is er geen fatsoenlijke maaltijd in te vinden.
Toch is er iets nieuws aan dit boek: het verhaal zit strakker in elkaar en waar sommige van zijn boeken een opeenvolging van scènes zijn waarin de hoofdpersonen zich laveloos zuipen, zich suf blowen of spuiten, of de seks van de bladzijdes spat, krijgen we in De bedgeheimen van topkoks een spannend verhaal met twee hoofdpersonen die erg aan elkaar gewaagd zijn.
Danny Skinner werkt als controleur hygiëne bij de gemeente in Edinburg. Soms is hij al te aangeschoten om zijn werk te kunnen verrichten, maar hij weet met flair en grootspraak zijn baan te behouden. Hij is een verwaande kwast die met afgrijzen toekijkt wanneer een maagdelijk knulletje, Brian Kibby, zijn team bij de gemeente komt versterken. Kibby is zo’n naïeve persoon dat Skinner hem steeds meer gaat haten en de pestpartijen groteske vormen aannemen.
Brian Kibby is blij met zijn eerste baan waarvan hij een groot succes wil maken. Zijn liefhebberijen zijn een modelspoorbaan, wandelen met de Hykersclub en Startrek-weekenden bezoeken. In het begin laat hij gelaten de pesterijen van Skinner over zich heen komen. Hij begrijpt niet waarom deze man hem niet mag.
Skinner heeft echter problemen met de alcohol. Hierdoor gaat het uit met zijn grote liefde Kay, wat hem weer aanzet tot nog meer drinken en vergetelheid zoeken. De ijverige Kibby, die ongestoord wat van zijn baan probeert te maken, werkt bij hem als een rode doek op een briesende stier. Want Kibby drinkt niet en lijkt de goedheid zelve. En zo wordt Kibby voor Skinner het grootste object van zijn haat.
Skinner kan Kibby wel wat aandoen en zonder dat hij zich daarvan bewust is, doet hij Kibby ook wat aan. Terwijl Skinners uitspattingen steeds heviger worden, wordt Kibby getroffen door een onbekende ziekte. Wanneer Skinner bij voetbalrellen in elkaar getrapt is, zit Kibby de volgende dag onder de blauwe plekken, terwijl Skinner ongeschonden en fluitend aan het werk kan. Als Skinner het een avond zo erg op een zuipen zet dat zelfs zijn drinkebroers bezorgd toekijken, is het Kibby die de volgende dag last van zijn lever heeft.
Skinner lacht zich rot wanneer hij de waarheid ontdekt en buit het vrolijk uit tot het punt dat Kibby zo doodziek wordt, dat zelfs de geharde Skinner pas op de plaats maakt.
De relatie tussen Danny Skinner en Brian Kibby is zo onderhoudend, dat de zoektocht van Danny naar een vader er eigenlijk niet meer toe doet. Skinner’s moeder, ooit een punk met felgroen haar, wil haar zoon niet vertellen wie zijn vader is. Maar Skinner heeft een spoor van zijn vader gevonden dat naar een aantal topkoks loopt. En zo komt de titel van het boek in het verhaal.
Het belangrijkste van het verhaal is dat Welsh deze keer zeer onderhoudende karakters heeft gecreëerd. Uiteraard gaat de eerste sympathie naar het sulletje Kibby. Maar de onbesuisde Skinner die bij vlagen serieus van de drank probeert af te blijven, wint het van de onnozele Kibby. Even lijkt het er zelfs op dat de twee van karakter wisselen: Kibby groeit uit tot een grof gebekte mislukkeling, terwijl die rol eigenlijk Skinner was toebedacht.
Natuurlijk zijn de scènes met seks, drank & drugs rijkelijk vertegenwoordigd. Maar deze keer in de juiste volgorde, zodat het een roman is geworden die je het liefst in één keer wil uitlezen. Ondanks al de sloten alcohol die in de keelgaten verdwijnen, is het verhaal van de dandy die alles naar zijn hand meent te kunnen zetten en het moedersjong die de slechte wereld moet ontdekken een van Welsh’ mooiste karakterschetsen. De lotgevallen van Skinner en Kibby zijn niet alleen bijzonder onderhoudend, maar ook verslavend.
Irvine Welsh – De bedgeheimen van topkoks (The Bedrooms Screts of the Master Chefs, vert. Ton Heuvelmans) De Arbeiderspers, 2006
Leeslinks
Van dezelfde schrijver:
Trainspotting
Misdaad
Lijm
Porno
Alcoholprobleem in de familie:
Gerard Woodward – Ik ga naar bed als de zon schijnt
Christophe Vekeman – Een borrel met Barry