Het verloren paradijs
Nederlandse roman zich afspelend op Aldous Huxley’s paradijselijke eiland Pala.
Alexander Dekker alias Bob den Dungen ligt bij zijn moeder thuis de dood af te wachten. Af en toe vertelt hij zijn moeder wat over zijn verblijf op Pala, waar hij de afgelopen jaren heeft gewoond. En vaak droomt hij weg over de hallucinerende dagen op het tropische eiland waar hij al bijna dood ging tot hij Simone ontmoette.
Het laatste boek van de schrijver Aldous Huxley kwam vlak voor zijn dood in 1962 uit. In zijn welbekende klassieke roman Brave New World waarschuwde hij wat ons allemaal te wachten stond in onze moderne maatschappij waar techniek, bewapening en overbevolking de boventoon zou voeren. In zijn laatste boek Island beschreef hij hoe volgens hem het paradijs eruit zou moeten zien.
Hiervoor had hij een fictief eiland genomen, enigszins gemodelleerd naar een Indonesisch eiland, waarop een bevolking teruggetrokken uit de wereld leeft, omdat ze het ideale leven heeft gevonden. Geregeerd door een inlander, de Raja, en een uit Schotland komende dokter, MacPail, was hun maatschappij een mengeling van Oosterse filosofiën en Westerse technieken. Op het einde van het boek werd het eilandje echter ingenomen door buurland Rendang die olie op Pala wilde winnen.
We zijn misschien wel een halve eeuw verder als de Nederlander Alexander Dekker, alias Bob den Dungen, het eiland kiest als toevluchtsoord om bij te komen van wat hem in Nederland is overkomen. Pala is inmiddels een beroemd toeristenoord geworden waar de sprekende vogels, de mynah’s, die in Huxley’s roman nog alleen maar “Attention” riepen, nu getraind zijn met reclame-slogans.
Alex gaat aan de slag als surfinstructeur in een groot resort. Het tropische eiland is echter ook een oord geworden voor jongeren die op zoek zijn naar een andere wereld, waardoor drugs, rave- en discoparty’s de boventoon voeren. Onder het mom van terug naar een oude cultuur en de Oosterse filosofiën, proberen de hippie’s van vandaag de wereld van Huxley nog enigszins hoog te houden. Net zoals in de minder toegankelijke gebieden nog dorpen zijn die geheel authentiek Palanees leven.
Het duurt dan ook niet lang voordat Alex ontdekt dat de subcultuur veel beter betaalt dan de reguliere toeristenindustrie. Als hij Simone ontmoet, duikt hij onder in één grote trip waarbij hij kennis maakt met moksha, de inlandse drug, die je naar de hel of de hemel voert, of naar je innerlijke zelf. En zo ontvouwt zich heel langzaam het verleden van Alex toen hij nog Bob den Dungen heette. Een verleden dat hij heel ver weg had gestopt. Maar dat zowel drugs als de menselijke geest rare kronkelingen te weeg kunnen brengen, blijkt uit het laatste hoofdstuk.
Harmen Lustig, bekend van onder andere de literaire tijdschriften Zoetermeer en Mosselvocht studeerde antropologie en psychologie. Zijn eerste romans Wit licht en Schelle hel, een tweeluik, gingen over een manisch depressieve student. Zijn derde roman De hemel is niet ver meer is behalve een boek dat op speelse wijze Aldous Huxley’s ‘Island’ voortzet, ook een verhaal over hedendaagse jongeren die hun heil zoeken in verre leefomgevingen, party’s en nieuwe drugs, met de gevaren van deze tijd. Maar het is ook een fictief spannend verhaal over een traumatisch verleden van een jongen die de dood van zijn vader niet kon verwerken. Mooi en hallucinerend boek.
Harmen Lustig – De hemel is niet ver meer, Thomas Rap, 2003
Leeslinks
Over Pala:
Aldous Huxley – Island
Een ander avontuur op een tropisch eiland:
Christian Kracht – Imperium
Alex Garland – Het strand
Over hippies van weleer die naar een koude streek trekken:
T.C. Boyle – Verloren nachten
Een nog oudere zoektocht naar een paradijselijke eiland:
John Treherne – Het roestvrije paradijs