Weg van de mens
Sprookjesachtige Noorse roman over een man die zich terugtrekt in het bos.
De een verlaat het huis om een pakje sigaretten te kopen en keert nooit meer terug, de ander komt in het bos ten val en denkt wanneer hij uitgestrekt in het gras ligt: eigenlijk is het hier wel erg fijn en rustig. Waarna hij vrouw en kinderen gedag zegt en in een tentje in het bos gaat wonen. Want deze man, Doppler, houdt niet van mensen. “Ik hou niet van wat ze doen. Niet van wat ze zijn. En niet van wat ze zeggen.”
De Noorse schrijver Erlend Loe heeft met zijn in Nederlands eerste vertaalde boek Naïef. Super al bewezen dat hij over een grote portie humor en originaliteit beschikt. Doppler is hiervan een bevestiging. Het komische van het verhaal over een man die het roer van zijn leven van het ene moment op het andere omgooit, is dat Doppler niet ver weg van zijn woonplaats gaat wonen. Om te eten, schiet hij een eland, die moeder blijkt te zijn. Hij adopteert het elandkind dat achterblijft en noemt hem Bongo. Hij sluit een deal met de eigenaar van een supermarkt om elandvlees tegen halfvolle melk te ruilen omdat hij absoluut niet buiten melk kan. Hij pleegt wat inbraakjes om in verdere behoeftes te voorzien.
Maar zo makkelijk komt Doppler niet van de mensen af. Hij wordt betrapt door Düsseldorf, die de slag in Bastogne tijdens het Ardennenoffensief van december 1944 nabouwt, waarbij Düsseldorfs vader het leven liet. Hij ontmoet de inbreker Breekijzer-Roger en hoewel hij de rechtse Bosse liever niet terug had gezien, is deze persoon de eerste die zijn rust in het bos komt verstoren.
Tenslotte is er ook Gregus, zijn jonge zoontje, die zoveel op zijn vader lijkt, dat ook hij het leven in het bos en het gezelschap van het elandkind Bongo, boven zijn huis en moeder stelt.
Doppler heeft zijn vrouw plechtig beloofd naar huis terug te komen wanneer hij gevonden heeft wat hij zocht. Maar de rust in het bos en de afwezigheid van de mensen betoveren hem steeds meer. Hij hoeft niet meer thuis te leven, vrienden te ontvangen, netjes handjes te schudden en hun verhalen aan te horen. Hij hoeft niet meer te werken, een vakantie te plannen of zijn dochter te begeleiden naar films van In de ban van de ring, waarvan zij helemaal hoteldebotel is.
Het komische verhaal steekt de draak met niet alleen de moderne consumptiemaatschappij, maar ook met tv-programma’s, goeroe’s en alternatieve bewegingen die festivals organiseren. Het is niet zozeer een ’terug-naar-de-natuur’-roman maar meer een ‘weg-van-de-mens’-verhaal. Het is bijna geschreven als een sprookje: simpel, rechttoe, rechtaan. En net als bij een sprookje heeft het een boodschap. Ook al lees je Doppler in één adem uit, het verhaal over de man met de eland zal nog lang blijven hangen.
Erlend Loe – Doppler (Doppler, vert. Paula Stevens), De Geus, 2006
Leeslinks
Van dezelfde schrijver:
Gelukkig getrouwd
Muleum
Volvo Vrachtwagens
Naïef. Super
Tang
Maria & José
Vluchten naar de natuur:
Henry D. Thoreau – Walden, burgerlijke ongehoorzaamheid
Andere bijna-sprookjes met boodschap:
Amos Oz – Plotseling diep in het woud
Saskia de Coster – Jeuk
Maxence Fermine – De goudzoeker