Ook het gezin heeft niet het eeuwige leven
Roman over jongetje wiens broer sterft aan aids.
Marcelletje is tien en is geboren en getogen in een dorpje in Bretagne. Op een dag wordt hij naar boven gestuurd om te gaan slapen, maar hij sluipt weer naar beneden om de rest van de familie af te luisteren. Hij voelt dat er iets broeit tussen zijn broers Pierrot (17), Leo (19), Tristan (21) en zijn ouders, iets wat niet voor kleine kinderoren geschikt is. Leo brengt hen het slechte nieuws dat hij aids heeft.
Marcelletje weet nu wat de anderen denken dat hij niet weet. En hij vindt het niet leuk, want als jongste kind had hij het erg naar zijn zin in zijn familie: de broers waren allemaal even lief, nou ja, Leo het meest, en ook met zijn ouders – zijn vader heeft een fotoboetiek – is helemaal niks mis mee. Plotseling realiseert hij zich dat het broze geluk dat hij kent misschien niet zo lang meer duurt. En verder is hij kwaad dat de anderen hem niet hebben willen vertellen dat zijn meest geliefde broer dood gaat. Dus reageert Marcelletje op zijn manier.
Mooi boek, dat is samengesteld uit twee kleine romans: het leven voor de dood van Leo en het leven na de dood van Leo. Christophe Honoré, een jonge (1970) Franse schrijver uit Bretagne, beschrijft hierin een jeugd die beschadigd wordt door de dood: het gezin raakt uit zijn zo gekoesterde balans, waarin Marcelletje zichzelf zo graag wentelde. Niet alleen het gezin, ook Marcelletje verandert, gewoon, omdat ook hij ouder wordt en de wereld anders gaat zien. Toch heeft hij een belofte gedaan aan zijn broer Leo: de familie levendig te houden. Dan kun je wel proberen een glimlach op hun lippen te toveren door een mop te vertellen, dat is niet helemaal toereikend. Moeilijker wordt het zelfs, wanneer het gezin echt uit elkaar dreigt te vallen. Dat maakt Marcelletje kwaad en bedroefd, maar hij kan het uiteindelijk ook begrijpen. Net zoals het gezin, moet ook Marcelletje zijn eigen leven gaan.
Christophe Honoré weet op een prachtige, broze manier de gedachten van de hoofdpersoon weer te geven. De twijfels, de voornemens, de poëzie die Marcelletje probeert te schrijven, zijn eerste aarzelende stappen op het liefdespad, zijn opstandigheid, geven Marcelletje het karakter van een nadenkend jongetje dat probeert de wereld, het leven, om hem heen te begrijpen. Straffend of liefhebbend, het is zo moeilijk je daar een weg in te vinden.
Aids is maar een klein thema in het boek. Het gaat in het boek om liefde: voor je ouders, je oma, je broers en tenslotte komt daar ook nog de echte ‘liefde’ aan te pas. Mooi geschreven, fris en origineel, mooi vertaald.
Christopher Honoré – De kwestie Leo (Tout contre Léo en Mon coeur boulversé, vert. Karlijn Stoffels ) Querido, 2001
Boekenlinks:
Over sterven aan aids:
Allan Hollinghurst – De zwembadbibliotheek
Rebecca Makkai – Een stralende toekomst
Paul Golding – Het feest der zinnen
Eben Venter – Ik stamel, ik sterf
Henning Mankell – Ik sterf, de herinnering blijft
Colm Toíbin – Het lichtschip van Blackwater
Michael Cunningham – Bloedverwanten