Een tuintje op de maan
Amerikaans verhaal over een grootvader met een passie voor raketten.
Michael Chabon is een geboren verteller. Elk van zijn boeken brengt weer een nieuwe wereld voort, zoals het sprookjesachtige Zomerland, het tragikomische fantasie-verhaal De Jiddische Politiebond en zijn zo geprezen semi-autobiografische boek De wonderlijke avonturen van Kavalier & Clay, waarin zowel de geschiedenis van stripboeken als die van New York spelen.
Dit nieuwe boek is er een in de vorm van een biografie. Het is het levensverhaal van de vertellers opa, Alger Hiss, maar Chabon zou geen Chabon zijn, als zijn fantasie er met het verhaal vandoor gaat. Het verhaal stort zich op de wonderbaarlijke levensweg van een man, die als kind de straten van Philadelphia verkoos boven thuiszitten, waarna zijn leven zich ontvouwde als één grote avonturenroman. Een heerlijke roadtrip door de 20ste eeuw, met kwajongsstreken en andere burgerlijke ongehoorzaamheid; een typisch Chaboonse vertelling.
De vertelling is druk, beeldend, telkens schakelend in de tijd en weet meteen je hart te stelen met de levendige wereld van opa Alger Hiss: zijn grootse dromen, zijn onvoorwaardelijke liefde voor zijn vrouw, zijn stoere streken in het leger en zelfs op leeftijd nog altijd een charmante man met principes.
Dankzij de verbrokkelde stijl en de vele details lijken de avonturen eindeloos. Door al die verhalen komen de grootste passies van Alger Hiss steeds beter te voorschijn: de ruimtevaart, de maan, zijn aandoenlijke maantuintje en vooral een bijna levenslange obsessie voor Wernher von Braun, een van de leidende wetenschappers van de rakettechnologie in Nazi-Duitsland, die later zijn werk voortzette in Amerika.
Chabon’s schrijfstijl is tip top in orde: juist door niet lineair te vertellen, blijft de spanning in het verhaal en blijf je meeleven met een man, die geen abonnement had op het geluk, maar de wereld desondanks omarmde. Het is ook knap van Chabon hoe hij een niet zo bekende, maar evengoed zeer dramatische periode uit de geschiedenis naar voren brengt: Wernher von Braun was de uitvinder van de eerste onbemande raket, de V2, die in de Tweede Wereldoorlog duizenden mensen het leven kostte. Al spelenderwijze brengt hij deze zwarte historische pagina’s in zijn verhaal, met een lichtheid die duidelijk een heel serieus vraagstuk aan de kaak stelt: in hoeverre was Von Braun schuldig aan de dodelijke werkkampen en de slachtoffers van de raketten die werden gelanceerd.
Het tekent Chabon die op zijn best is, wanneer hij historische thema’s opneemt in zijn verhalen: het is niet alleen genieten van een heerlijk fantasierijk verhaal, het is ook even pas op de plaats maken voor onze trieste geschiedenis. Overgoten met een vleugje humor, zijn zijn kleurrijke boeken telkens weer een heerlijkheid om te lezen. Mijn mening? Maangloed is een van zijn beste boeken.
Micheal Chabon – Maangloed (Moonglow, vert. Gerda Baardman, Jan de Nijs en Tjadine Stheeman), Ambo/Anthos 2017
Leestips
Van dezelfde schrijver:
De wonderlijke avonturen van Cavalier & Clay
Zomerland
De jiddische politiebond
Telegraph Avenue
Heren van de weg
Geschiedenis en fantasie:
Jonathan Safran Four – Alles is verlicht
Jonathan Safran Four – Extreem luid & ongelooflijk dichtbij
Opa’s vertellen:
Lars Elling – De appeloorlog
Miroslav Penkov – Ooievaarsberg
Rolf Bauerdick – Hoe de Madonna op de maan belandde