Liefde tot de dood erop volgt
Semi-historische Chinese roman over een liefde, net voor de slachting van Nanjing.
Het is 1937. De Japanners hebben al enkele provincies van China bezet. Op 14 augustus zullen ze Shanghai binnenvallen waarna ze verder het land zullen indringen.
Nanjing is dan de hoofdstad van Nationalistisch China. Tsjang K’ay- sjek is aan de macht. De geruchten over de oorlog zijn het gesprek van de dag, maar in de hoofdstad lijkt niemand zich druk te maken over het naderend geweld. De stad heeft een bruisend nachtleven waar hoge politieke bonzen en meisjes van plezier de bloemetjes flink buitenzetten.
Ding Wenyu heeft in het buitenland gestudeerd en is professor aan de universiteit van Nanjing waar hij zeer geliefd is omdat hij zeer onconventioneel les geeft. Dat hij veel van vrouwen houdt is alom bekend en dat hij ’s avonds graag de hort op gaat is ook al geen publiek geheim.
Ren Yuyuan komt uit een militaire familie. Wanneer ze Ye Kerun tegenkomt, die piloot is in het Chinese leger, meent ze dat ze als lid van de familie Ren voorbestemd is met een militair te trouwen. Hun huwelijk wordt tamelijk snel bezegeld.
Wenyu is een van de genodigden op de bruiloft en ziet Ren Yuyuan voor het eerst. Zijn hart vat onmiddellijk vlam en hij raakt door nog maar één ding bezeten: zijn liefde voor deze militaire secretaresse. Op allerlei mogelijke manieren verklaart Wenyu zijn liefde aan Yuyuan, heel goed wetende dat ze een getrouwde vrouw is en dat hij geen enkele kans maakt.
De familie wordt helemaal gek van Ding Wenyu, maar kan ook lachen om zijn desperate vondsten om Yuyuan te kunnen ontmoeten. Ye Kerun heeft het te druk met zijn vliegende carrière in het leger en de andere vrouwen, om zich zowel om zijn nieuwe vrouw als om haar smachtende minnaar te bekommeren.
Net zoals de situatie in Nanjing steeds dreigender wordt door de naderende Japanners, wordt ook het huwelijk van Yuyuan steeds wankeler. Waardoor de kansen stijgen voor de liefde van de stalkende Ding Wenyu voor de steeds radelozer wordende Yuyuan.
Het is een prachtige liefdesgeschiedenis waarin de man die verliefd is geworden van geen ophouden weet de vrouw van zijn leven het hof te maken. Hij wordt al snel een clown genoemd, maar door de omstandigheden blijft hij een gerespecteerd professor en inwoner van Nanjing.
De schrijver Ye Zhaoyan is net als Mo Yan een van de Chinese schrijvers die graag over de geschiedenis van zijn land schrijft, maar zich niet aan de officiële versie houdt. Nanjing 1937 is dan ook geen droge kroniek van de naderende oorlog, of een bloederig relaas over de verkrachting van Nanjing, de gebeurtenis waar Ye Zhaoyan eigenlijk over wilde schrijven toen hij aan dit boek begon. Toen de Japanners in 1937 tenslotte Nanjing veroverden, werden er zo’n 300.000 inwoners afgeslacht.
Naar aanleiding van de vaak humoristische scènes over Ding Wenyu, de hoofdpersoon die allesbehalve saai is, schetst de schrijver een beeld van het leven in Nanjing, dat net als Berlijn voor de Tweede Wereldoorlog een bruisend uitgaansleven kende. Daarvoor gebruikt hij ook historische karakters, zoals Lan Ping, toen nog een populair actrice, die later Mao Zedong zou trouwen en deel uit zou maken van de Bende van Vier tijdens de Culturele Revolutie.
Het is deze mix van een meeslepend verhaal over de gekte van het hart en het zeer levendige beeld van een stad die gedoemd is onder te gaan, dat dit boek tot een fascinerend geheel maakt. Ye Zhaoyan heeft een krachtige vertelstijl, met een scherp oog voor het sociale leven van destijds, waarin hij ook niet schroomt wat kritiek te uiten op het systeem dat toen aan de macht was.
Ye Zhaoyan – Nanjing 1937, een liefdesgeschiedenis (Yijiusanqi nian de aiqing, vert. Anne Sytske Keijser) Ambo, 2003
Leeslinks
Andere semi-historische Chinese literatuur:
Mo Yan – Grote borsten, brede heupen
Mo Yan – De knoflookliederen en Het rode korenveld
Ha Jin – De waanzinnige
Jung Chang – Wilde zwanen
Over de val van Shanghai:
Bo Caldwell – Het verre land van mijn vader
Kazuo Ishiguro – Toen wij wezen waren
J.G. Ballard – Het keizerrijk van de zon
Over de oorlog tussen China en Japan:
Dennis Bock – De dochter van de communist