Waar of niet waar
Nederlandse roman over een vrouw uit de 21ste eeuw die verzeilt raakt op een schip uit de 17de eeuw.
Het is een curieus gegeven: op reis in Indonesië en de Filippijnen verlaat een jonge vrouw haar schip waar muiterij is uitgebroken en wordt door een stel Chinese vissers op een vreemde kust afgezet, waar ze een gestrand koopvaardijschip tegenkomt van de VOC, met een vijfkoppige bemanning die menen te leven in 1654.
Er doet zich een patstelling voor: wordt de hoofdpersoon en vertelster van het verhaal, Florianne Dodenbier, voor de gek gehouden, of heeft de bemanning te doen met een volslagen geschifte vrouw die vol vreemde verhalen zit?
Florianne lijkt op het eerste gezicht een doorsnee moderne vrouw: ze verdient weliswaar haar geld met seks, bezoekt de flitsende shows van Madonna en is tevreden met haar leven. Haar verleden was echter niet zo rooskleurig: vechtpartijen thuis, gescheiden ouders, opgroeien in een tehuis. Dat zet een stempel. Bovendien was ze zo ontevreden over zichzelf dat ze op 8-jarige leeftijd besloot om opnieuw geboren te worden. Ze doet nogal nuchter over haar redding in de Zuid-Chinese zee, en wanneer ze op vijf mannen stuit die ogenschijnlijk eeuwen geleden leven, blijft ze koelbloedig de situatie observeren, probeert aansluiting te vinden bij de mannen en krijgt de ervaring van haar leven, die ze niet snel wilt vergeten.
Tomas Lieske heeft zich deze keer in een situatie proberen te verplaatsen die knarst en piept aan alle kanten. Juist omdat de hoofdpersoon een koelbloedige tante is, die nergens van lijkt op te kijken, ook niet van een schip dat in een andere werkelijkheid bestaat. Hij introduceert haar jeugd in razend tempo en op haar reis krijg je het gevoel dat Florianne een behoorlijk arrogant type is.
Je zou kunnen redeneren dat Florianne tijdens de redding op de Stille Zuidzee iets zo vreselijks is overkomen, dat haar fantasie er een mooi verhaal over heeft gemaakt. Tenslotte is het ook niet duidelijk of Pi daadwerkelijk met een Bengaalse tijger op een reddingsboot overleefde, of dit verhaal heeft opgemaakt om de gruwelijkheden van zijn schipbreuk te verdringen (zie: Het leven van Pi). Maar in een radio-interview beweert Lieske dat hij juist geen psychologische roman wilde schrijven en wars is van alles wat naar psychologie ruikt. Dus worden we overgelaten aan gissingen. En dat is jammer, want zijn roman mist net het stukje geloof dat je in een verhaal moet hebben.
Tomas Lieskes schrijven mag er zijn, maar het verhaal raakt je ziel niet. Hij heeft teveel afstand van zijn hoofdpersonage genomen, waardoor het mysterieuze verhaal over het VOC-schip geen snaartje beroert.
Tomas Lieske – Retourschip de Liefde, Querido 2015
Leestips
Van Thomas Lieske:
Lieske, Tomas – Dünya
Lieske, Tomas – Franklin
Lieske, Tomas – Nachtkwartier
Lieske, Tomas – Gran café boulevard
Een kleurrijk avonturenverhaal over de scheepvaart in de 16de eeuw:
Eli Brown – Buskruit en kaneel