La vita è bella
Engelse burlesque roman over een vuurpeloton tijdens de Spaanse burgeroorlog.
Ze zijn met z’n vieren in een gestolen auto: Largo, zo klein als een dwerg, kwam net boven het stuur uit, zijn vriend Ali naast hem, de Kapitein en Josip op de achterbank. Hun reisdoel: de Rojo Ranch. De opdracht: Don Rojo vermoorden.
Terwijl ze door de nacht rijden denken ze allemaal aan de dochter van Don Rojo, Lucille Rojo. Eens het vriendinnetje van de Kapitein, nu in stilte bemind door Largo. De regen komt met bakken naar beneden, de inzittenden kunnen met moeite wakker blijven. Ze stoppen bij een telefooncel. Ze zullen niet onverwachts de Rojo Ranch binnenvallen.
Op de ranch is Don Rojo onrustig. Hij weet dat ze hem zullen komen vermoorden, hij weet alleen niet wanneer. Hij weet ook niet dat het telefoontje van kort geleden, welke zijn vrouw Helena heeft beantwoord, een eerste teken was. Ze probeert het uit haar hoofd te zetten en maakt ruzie met haar man. Na de tranen kunnen ze naar bed.
Lucille echter is klaarwakker en wordt gadegeslagen door haar zusje Rosa terwijl ze als een tijger onrustig op en neer loopt. Haar vriendje, de mooie Antonio, komt niet opdagen op hun afspraak, wat Lucille hem heel erg kwalijk neemt.
Niet alleen het viertal is op weg naar de Rojo-Ranch. Ook de broer van Don Rojo, Ernesto, spoedt zich erheen nadat hij van zijn andere broer gehoord had over het bevel tot executie van Don Rojo. Hij wil het bloedbad voorkomen. Hij kan Alcazar, zijn vriend en kolonel, met moeite overhalen hem te helpen: Alcazar is moegestreden na een aanval op een kermis.
De nacht is echter lang, de wegen modderig en gevaarlijk. Pas in de vroege ochtend zal iedereen aankomen op de Rojo Ranch.
Hommage aan een vuurpeloton is een kluchtig verhaal over een executie die aan alle kanten dreigt te mislukken. Het is het verhaal van vier mannen die niet geheel geloven in hun missie, die onderling ruzie dreigen te maken, die afdwalen van hun weg, die verschrikkelijke blunders maken maar toch afstevenen op hun doel.
Het is het verhaal van een donkere nacht in Spanje, waarin wordt gemijmerd over de mooie Lucille, waarin de boerse Muerta heel even in de handen van een ander valt, waarin Lucille Antonio terechtwijst en Rosa de nacht van haar leven heeft. Een nacht die wordt opgeschrikt door een legeraanval op een kermis. Een nacht waarin schoten vallen die mensen raken voor wie de kogels niet bedoeld waren.
Het verhaal speelt tijdens de Spaanse burgeroorlog, maar had net zo goed in een andere burgeroorlog kunnen plaatsvinden. Het gaat over jongens die soldaatje spelen en mannen die hun militaire strepen willen behalen. Het gaat over mensen die geschiedenis maken zonder dat ze het beseffen.
Het boek was genomineerd voor de Whitbread First Novel prijs en kreeg tegelijkertijd veel kritiek. De jonge Engelse schrijver die zijn verhaal in een bloedige historische strijd heeft geplaatst, werd beschuldigd van geschiedsvervalsing en onwetendheid.
Tariq Goddard zelf haalt hierover zijn schouders op. Hij heeft een boek willen schrijven over mensen, niet over geschiedenis. Hij heeft de Spaanse Burgeroorlog als kader genomen om zo zijn verhaal te kunnen schrijven. Een satire over hoe mensen verzeild raken in dodelijke zaken.
Want hij steekt duidelijk de draak met al zijn personages: de boerenkinkels die schietgraag op missie vertrekken, de ijdele Alcazar die als legeraanvoerder alleen maar overwinningen wil behalen, ook al weet hij niet goed wie zijn vijand is. Het gaat over de ijdele Lucille die de mannen rond haar vingers windt, of de mannenverslindster Muerta, die het niet uitmaakt wie voor haar de broek uittrekt. Over de burger Ernesto die het spannend vindt om voor militair te spelen, over de twee huurmoordenaars die meer op een slapstickduo lijken.
De mensen die menen hier een stukje geschiedenis aan te treffen hebben het mis. Het is een klucht over onbekende mensen die net zo goed in Afrika, in Chili, in Rusland of Servië had kunnen spelen. En ook al wordt er veel gemoord in het verhaal, het blijft een grappig verhaal omdat niemand het ook erg vindt om gedood te worden. Ze zien het risico van het leven in en zijgen berustend ineen.
Vanuit dit perspectief is Hommage aan een vuurpeloton een vermakelijk boek dat afstevent op een zeer kluchtige ontknoping. Net als filmregisseur Quentin Tarantino geweld gebruikt voor zijn kunst, gebruikt Tariq Goddard een historische gebeurtenis voor zijn schrijven. De personages lijken allemaal a-politiek maar doen mee met een partij vanuit verschillende perspectieven. Hun daden hebben wel degelijk politieke gevolgen.
Hoe ze tot hun daden komen, daar gaat het in dit boek over. Geen zwaarbeladen gedachtegangen of filosofiën, maar mijmeringen over vriendinnetjes en hun veelal eenvoudige leven. De oorlog om hen heen lijkt de onwerkelijke factor, zoals voor Lucille die ’s nachts de knallende nacht niet met een veldslag in verband brengt.
Dat de schrijver niet bang is om zwaarbeladen historische periodes te gebruiken, bewijst zijn tweede roman Dynamo waarin hij het gemunt heeft op de voetbalwereld en op Rusland. Net als in Hommage aan een vuurpeloton de Spaanse Burgeroorlog nauwelijks aan bod komt, lijkt de schrijver niks van voetbal te weten en evenmin veel van Rusland. Maar dat wil niet zeggen dat Dynamo geen waardige opvolger van Goddard’s debuutroman is.
Hommage aan een vuurpeloton is een humoristische visie op mensen die leven in de geschiedenis. Een mooi verhaal tussen een satire, tragedie en een spannende roman in. Want natuurlijk wil je wel weten wat er zich aan het eind van die nacht heeft afgespeeld.
Tariq Goddard – Hommage aan een vuurpeloton (Homage to a firing Squad, vert. Jan Smit) Signature, 2004
Leeslinks:
Leven tijdens de Spaanse burgeroorlog:
Almuneda Grandes – Het ijzig hart
Semi-historische roman over de Spaanse Burgeroorlog:
Juan Eslava Galán – De muilezel
Javier Cercas – Soldaten van Salamis
Een klassieker over de Spaanse Burgeroorlog:
Mercé Rodoreda – Colometa
Italiaans leven met de oorlog:
Christopher Castellani – Een kus van Maddalena
Over een andere oorlog:
Mario Vargas Llosa – De oorlog van het einde van de wereld