Woman III
Een zoektocht naar een nieuw leven in een onbekend Aziatisch land.
Nadat Bobby is verlaten door de zoveelste vriendin, raakt hij in de ban van een foto van een vrouw, die voor de puinhoop van een huis met een deken omgeslagen, ontredderd in de lens staart. Het is na een ramp in een verweggiestan-land, waar junta’s jarenlang de scepter hadden gezwaaid en het land gesloten, maar zich nu heeft geopend voor toerisme.
De vrouw brengt zijn bestaan aan het wankelen: ontevredenheid over werk en leven, geen doel in zicht, brengt hem opeens tot het besluit om een andere wereld te verkennen. Hij weet wel dat hij de vrouw van de foto nooit zal vinden, maar wie weet welke ontdekking hij in haar land zal doen. Dus reist hij af naar een land, ergens in Azië. Op zijn e-reader laadt hij de honderd beste boeken uit de wereldliteratuur, niet in staat er een paar te kiezen. Hij begint bij het begin, nummer één: Don Quichot van Miguel de Cervantes.
Terwijl Bobby het vreemde land probeert te doorgronden, vraagt hij zich af waarom Don Quichot zo’n ereplaats in de literatuur heeft behaald. De man was duidelijk gek. Terwijl bij Bobby langzaam een zekere gekte binnensluipt, begint hij de boerenslimheid van Don Quichot te begrijpen.
Niet dat Bobby en Don Quichot iets gemeen hebben. Bobby verschanst zich in een goedkope hotelkamer in een volksbuurt waar geen toerist of ex-pat zijn neus laat zien. Hij doet alle moeite om elk menselijk contact te vermijden. Terwijl Don Quichot overal gevaar zag loeren, wacht Bobby op een teken wat er verder moet gebeuren.
Ik heb recentelijk nog twee boeken gelezen over een persoon die op reis gaat, op zoek naar een nieuw leven: Het Wezen van Peter Drehmans en Het verre veld van Madhuri Vijay. Beide boeken waren indrukwekkend: een bijtende klucht van Drehmans, met een vuurwerk aan maatschappijkritiek. Vijay heeft de politieke onlusten in Kasjmir en de vraag over wel of geen actie ondernemen op een bijzonder aangename manier in haar verhaal opgenomen.
En nu dus Rob Verschuren die zijn hoofdpersoon Bobby naar een ver, niet te duiden land stuurt.
Bobby is passief, onderneemt slechts zelden iets: de windmolens zitten in zijn hoofd, maar weten van geen wijken omdat Bobby er niet in is geïnteresseerd. Ook tradities en cultuur in zijn gastland weten hem niet te beroeren. Noch de flash backs naar zijn verleden geven meer inzicht in wie Bobby is. Wat Bobby wilt, wordt maar niet duidelijk. Niet voor hem, noch voor de lezer. Het verhaal is te veel in de ban van Bobby om iets anders in het verhaal toe te laten. Zoals hij niet wil integreren in zijn nieuwe omgeving, zo integreert de omgeving niet in het verhaal.
Verschuren heeft het regelmatig over abstracte kunst en veel schilderijen passeren de revue op zoek naar beeldtaal. Dat is wel interessant, maar het vormen achtergrondkleuren die geen invloed hebben op het leven van Bobby. De enige kleurrijke scènes die je weer even doen rechtop zitten met de verwachting dat er eindelijk iets gaat gebeuren, is wanneer hij in de loods met afval naast Bleke Orchidee plaatsneemt.
Ik houd er wel van wanneer Nederlandse schrijvers het benauwende kikkerlandje durven te verlaten om hun verhaal in den verre te situeren. Maar de lezer zit niet te wachten om met clichés om de oren te worden geslagen. Het witte land is een zwak verhaal, het schrijven wel interessant, maar wanneer het verhaal niet wil aanslaan, dient al die mooie beeldtaal niet echt ergens toe.
Rob Verschuren – Het witte land, De Knipscheer 2020
Leeslinks
Op zoek in den verre:
Peter Drehmans – Het Wezen
Madhuri Vijay – Het verre veld
Eugen Ruge – Nachtbus naar Andalusië
David Mulder – Pooldrift