De Zwarte Hond
Engelse metafoor over Winston Churchill en manische depressie.
Wanneer in het Engels wordt gerefereerd aan een zwarte hond, kan dat een metafoor zijn voor manische depressiviteit. Veel mensen denken dat Winston Churchill deze metafoor in het leven riep om de mensen in bedekte termen te zeggen dat hij depressief was. Churchill was in ieder geval de eerste beroemdheid die deze metafoor publiekelijk gebruikte.
Er zijn meer grote mensen in de geschiedenis die aan depressiviteit leden, maar toch een klinkende carrière hebben gemaakt of hun sporen hebben nagelaten, waaronder de zestiende president van Amerika, Abraham Lincoln, de Britse schrijvers Virginia Woolf en Charles Dickens, de Duitse componist Ludwig van Beethoven, de Russische schrijver Leo Tolstoj, de Nederlandse schilder Vincent van Gogh en de Russische danser Vaslov Nijinsky.
Na de zelfmoord van de Nederlandse acteur Antonie Kamerling waren er interessante discussies in de media over deze ziekte, die niet altijd werd erkend als ziekte. Dat Rebecca Hunt, die aan de kunstacademie studeerde, maar ook korte verhalen schreef, van al die beroemde mensen die met deze aandoening worstelden Winston Churchill uitkoos als een van de hoofdpersonages van haar debuutroman, komt misschien door Churchill’s gebruik van de metafoor van de Zwarte Hond, die goed tot de verbeelding kan spreken en in ieder geval voor Hunt genoeg stof gaf om haar verhaal te schrijven.
Esther Hammerhans is een bibliothecaresse die werkt bij het Engelse ministerie. Ze is weduwe en de tweede verjaardag van de dood van haar man komt naderbij. Ze heeft het plan opgevat om het oude werkkamertje van haar man te verhuren en zo doet ze op een dag de deur open voor meneer Chartwell, de eerste huurder.
Meneer Chartwell, ook wel Zwarte Pat genaamd, blijkt echter een enorme hond die op twee poten het huis van Esther binnenloopt en praat als een echte persoon. Esther laat zich ompraten door de hond om de kamer aan hem te verhuren. Welk werk hij doet, verklapt hij niet direct, maar de lezer vindt dezelfde Zwarte Pat wel aan de zijde van Winston Churchill, waar hij de rol speelt van een ware plaaggeest.
Ook Esther zal langzaam gaan inzien dat ze Zwarte Pat nooit haar huis had mogen binnenlaten. Maar eenmaal in haar leven, kan ze hem er weer uit krijgen? Winston Churchill is de grote, zwarte hond ook liever kwijt dan rijk. Maar hij kent Zwarte Pat al langer en weet er mee om te gaan.
Het is een gedurfde zet om manische depressiviteit als een zwarte hond en een pratend personage neer te zetten in een roman. Vooral ook omdat de ene keer Zwarte Pat zich als een persoon gedraagt, maar hij meestal toch het gedrag vertoont van een enorme en ook nog eens onaardige hond die cocktails uit een emmer slurpt, de barbeque vol legt met kleine vogels die hij zelf jaagt en uiteindelijk van Esther’s huis één grote hondse puinhoop maakt.
Hoewel het verhaal over een zwart onderwerp gaat, geeft dit het verhaal een luchtig voorkomen. De dialogen tussen Esthers vriendin Beth en haar man Grote Oliver, en soms toch ook tussen Esther en Zwarte Pat, zijn niet altijd even boeiend, maar Hunt doet erg haar best er een gewoon en onderhoudend verhaal van te maken.
Ze heeft de metafoor van de zwarte hond voor manische depressiviteit in ieder geval op een boeiende manier uitgewerkt en hierdoor veel stof tot nadenken gegeven over een stille ziekte, die meer voorkomt dan we denken.
Rebecca Hunt – Meneer Chartwell (Mister Chartwell, vert. Mary Bresser), Orlando 2011
Leeslinks
Depressiviteit op de loer:
Erland Loe – Naïef. Super
Rahla Xenopoulos – A Memoir of Love and Madness