Over eer en geweten
Kroatische satire over twee landgenoten die elkaar ontmoeten in Amerika.
Hasan Hujdur leeft al enkele jaren in Toledo, Amerika, nadat hij het door oorlog verscheurde Joegoslavië heeft verlaten. Hij komt uit Kroatië, is moslim, maar zijn verleden staat ver weg, zeker nu hij het helemaal voor elkaar heeft in Amerika. Als scenarioschrijver hoeft hij niet hard aan de weg te timmeren, hij woont met Angela samen en hij heeft bovendien een nog grotere liefde: de klassieke Buick Rivera.
Eigenlijk had Hasan allang moeten slapen, de nacht dat hij Angela van het theater haalde waar ze actrice was. Maar hij ging toch de koude nacht in en voor Hasan het wist, lag zijn Buick Rivera in een greppel, terwijl de sneeuw langzaam neerdaalde.
Ironisch genoeg werd hij uit zijn benarde situatie gered door een landgenoot. Niet dat Hasan al zijn landgenoten haatte, maar Vuko Salipur was er een van de ergste soort…
Vanaf dit punt wordt het verhaal een regelrechte moderne klucht. Twee landgenoten die elkaar niet kunnen uitstaan, zien zich genoodzaakt om met elkaar op te trekken, waarna hun wegen weer uiteenlopen, maar wel met grote gevolgen.
Hasan lijkt op het eerste gezicht een beetje een sulletje: hij werkt niet al te hard, slikt veel van Angela’s slechte buien en buitenissige eigenschappen, lijkt alleen voor zijn auto te leven en voor zijn spelletjes snooker in een duistere bar geleid door een Bask, waar zelden andere klanten hun neus vertonen.
Vukar Salipur is het tegenovergestelde. Hij is sluw en ambitieus. Als oorlogsmisdadiger heeft hij ongeschonden aan de oorlog weten te ontsnappen om in Amerika een nieuw leven te beginnen. Daar trouwde hij zich in een rijke familie, maar toen de dierenliefde van zijn vrouw het huis dreigde over te nemen, zag hij zich genoodzaakt haar te verlaten. Met 15.000 dollar op zak verliet hij zijn huis, dezelfde nacht dat Hasan met zijn Buick Rivera van de weg raakte.
Terwijl Vukar op sluwe manier probeert beleefd te blijven, zie je de gedachten van Hasan almaar donkerder worden. Hasan met zijn wanhopige liefde voor zijn Buick Rivera, groeit uit tot een groot karakter, terwijl Vuka steeds meer door de mand dreigt te vallen. Angela fungeert als een ongewilde stoorzender die absoluut niet door heeft dat landgenoten die in een oorlog lijnrecht tegenover elkaar stonden, elkaars bloed wel kunnen drinken. Ze is bovendien zo in haar eigen wereldje verstrikt dat ze geen idee heeft met wie ze samenleeft.
De Kroatische schrijver Miljenko Jergovic is een meester in het uitspelen van zijn personages: de heren die de eer aan zichzelf proberen te houden en een onnozele dame die totaal geen notie heeft van enig politiek geweten. Miljenko Jergovic gebruikt hierbij een vlijmscherpe ironie en is ook niet bang om deze los te laten op de voormalige oorlog in de Balkan, of op de Amerikaanse maatschappij. Zijn verhaal dat speelt in een wereld waarin de dreiging van terrorisme is gaan behoren tot het dagelijkse leven, is een prachtig, humoristisch en modern epos dat als een soort road movie is verfilmd door de Kroatische regisseur Goran Rusinovic. De film won in Augustus 2008 het Filmfestival van Sarajevo.
Miljenko Jergovic – Buick Rivera (Buick Rivera, vert. Reina Dokter), Cossee 2008
Leeslinks
Terroristenjacht op de korrel genomen:
Richard Flanagan – De onbekende terrorist
Een ander oost-Europees verhaal rond een auto:
Pawel Huelle – Mercedes-Benz
Humoristische immigrantenverhalen:
Marina Lewycka – Een korte geschiedenis van de tractor in de Oekraïne