Koreaanse Kafka
Koreaanse roman over een arts ten tijde van de opdeling van het land in Noord- en Zuid-Korea.
In een dorpje in Zuid-Korea sterft op een dag een oude man. Hij woonde in een kamer in een groot huis waar meerdere gezinnen wonen. Ze kenden de oude man niet: omdat hij uit het noorden kwam, vertrouwden ze hem niet. Wie was deze oude onbekende man die in hun midden zijn ouwedag-kwaaltjes uitzat?
Vanaf dan krijgen we de trieste geschiedenis van professor Han Yonkdok die een gerespecteerde hoogleraar in de gynaecologie was in de noordelijke hoofdplaats Pyongyang. Toen in de burgeroorlog tussen het volksleger (communisten) en de regering ook de universiteitsprofessoren werden gemobiliseerd, kwam Han terecht in een volksziekenhuis waar het vechten tegen de bierkaai was. Doordat professor Han geen onderscheid maakte tussen partijbonzen en mensen van het volk kwam hij voor een vuurpeloton, dat hij als door een wonder wist te overleven. Wat later besloot hij naar het zuiden te vluchten omdat in het noorden de gevechten steeds meer toenamen.
In het zuiden echter werd professor Han niet als een vluchteling gezien, maar eerder als een spion. Ondanks dat professor Han het liefst voor niemand partij trok, kwam hij in netelige situaties en werd hij door kwade mensen aangegeven. En zo kwam professor Han weer in het gevang.
Mijnheer Han is niet alleen de geschiedenis van deze grijsaard die op een dag als onbekende man stierf in een huis vol Zuid-Koreanen, het is ook de geschiedenis van Korea dat na een jarenlange bittere burgeroorlog in 1953 verdeeld werd in Noord- en Zuid Korea, zodat gezinnen verscheurd werden en een heel volk uit elkaar viel.
Meneer Han is een rechtschapen burger die wil doen wat de autoriteiten wensen. Hij is als het ware a-politiek en het enige dat hij wil is in alle rust zijn beroep als gynaecoloog en mensenredder uitoefenen. Als in Noord-Korea zijn collega-vriend hem aanspoort te vluchten, weigert Han dan ook omdat hij vindt dat zijn plaats in het volksziekenhuis is. Wanneer hij in Zuid-Korea in dienst kan treden van twee zwendelaars heeft hij moeite met deze stap omdat hij te eerlijk is. Toch pleegt ook meneer Han zijn kleine daden van verzet.
Aan de hand van het trieste leven van deze professor Han schetst de Koreaanse schrijver Hwang Sok-Yong niet alleen de droevige geschiedenis van zijn verscheurde land Korea, maar ook in grote lijnen dat van zijn eigen leven. De schrijver, zelf niet bepaald een mijnheer Han, heeft het allemaal meegemaakt. Vluchten voor de Japanners tijdens de Tweede Wereldoorlog, de burgeroorlog in eigen land, vechten in Vietnam en tenslotte meewerken aan opstanden tegen dictator Park Chung-hee in Zuid-Korea. Hij schreef pamfletten en theaterstukken tegen het dictoriale gezag, werd verbannen en bij terugkeer gevangen gezet. Zijn verschillende romans die allemaal rond deze geschiedenisperiode van Korea spelen wonnen vele nationale en internationale prijzen en zijn in zowel Noord- als in Zuid-Korea razend populair.
Mijnheer Han ademt een Kafkiaanse sfeer uit. Van teloorgang en menselijke machinaties. Over mensen die de kracht niet hebben zich te verzetten tegen hun lot. Over een man die geplet wordt door de geschiedenis. Deze keer door de Koreaanse geschiedenis.
Hwang Sok-yong – Mijnheer Han (Han-sshi yondaegi, vert. Remco Breuker en Imke van Gardingen) De Arbeiderspers, 2005
Leeslinks
Over Korea:
Kim Young-ha – Het rijk der lichten
Nora Okja Keller – Vossengeest
Over Koreanen in Japan:
Oorlog, communisme en Azië:
Jung Chang – Wilde zwanen