Arabische humor uit Londen
Humoristische zedenroman over Arabische immigranten die zich staande proberen te houden in Londen.
Ze ontmoetten elkaar tijdens een vlucht van Dubai naar Londen waar ze allemaal een nieuw leven hopen op te bouwen. De Iraanse Lamis, de Libanese Samir en de Marokkaanse Amira.
Samir smokkelt een aapje het land in, Amira haar verhalen over een rijke arabier die haar had laten stikken, Lamis haar tranen om haar scheiding. Het trio ontmoet elkaar weer in Londen waar ze zich in allerlei merkwaardige bochten moeten wringen om te overleven.
Alleen in Londen is humoristisch dankzij de hoofdpersonen die in kluchtige scènes belanden en die de meest uiteenlopende karakters hebben.
Amira is een hoer die van luxe om haar heen houdt. Beginnend als arme immigrante, heeft ze nu genoeg geld, sieraden en een dak boven haar hoofd en ze wil voor geen goud terug naar het arme Marokko. Ze is het moederlijke type die iedereen opvangt en heeft een hartsvriendin, de Egyptische Nahid.
Samir heeft stiekem altijd al van mannen gehouden. Hij is er zelfs voor verpleegd in een psychiatrische inrichting. Hoewel hij van plan was slechts een paar dagen in Londen te blijven, kan hij het niet laten een jongen te proberen versieren, wat moeilijker is dan hij dacht. Mede op aandringen van Amira en Nahid, besluit hij toch te blijven samen met het aapje Cappuccino. Hij verricht voor Amira hand- en spandiensten, verdient wat geld met Cappuccino en wordt ook een goede vriend van Amira.
Lamis is een onzekere Iraanse gescheiden vrouw. Als kind is ze met de familie eerst naar Syrië en vervolgens naar Libanon gevlucht. Daar werd ze min of meer gesommeerd te trouwen met een rijke oudere Iraakse man, met wie ze naar Londen ging. In Londen, onder het oog van haar schoonmoeder, beleefde ze een liefdeloos huwelijk te midden van een conservatief Arabisch milieu. Daarom is ze zo onzeker in het nieuwe leven en de vrijheid die ze heeft.
Tenslotte is er ook een Engelsman tussen de hoofdpersonen: Nicholas die werkt voor veilinghuizen, maar ook voor een Omaans kunsthuis, waar hij een oude kunstverzameling opzet. Hij is misschien het minst geprononceerde karakter. Tot hij Lamis ontmoet, is hij een vrije jongen die dat wil blijven.
Wat opvalt in deze roman is de verscheidenheid van Arabische nationaliteiten. Iedere hoofdpersoon komt oorspronkelijk uit een ander land: Libanon, Marokko, Egypte, Iran, Irak. Allemaal kennen ze de Arabische normen en waarden die hen bijeen brengen, maar allemaal kiezen ze voor een vrijer leven op hun manier: Amira wil geld en luxe en bereikt dat door de hoer te spelen voor rijke Arabische mannen; Nahid drinkt en verdient ook haar geld met de lichte zeden. Wanneer ze kanker blijkt te hebben, zoekt ze haar heil in de schoot van de godsdienst; Samir is homo, maar heeft wel zijn plicht gedaan door te trouwen en kinderen te maken; Lamis heeft haar bekomst om als boegbeeld in een leeg huwelijk te functioneren en zoekt de liefde. In tegenstelling tot Amira wil Lamis zich per se het Engelse leven eigen maken. Toch botst ze ook met haar Arabische verleden, wat ze nooit zal kunnen uitvlakken. Amira kiest er radicaal voor te blijven leven in Arabische kringen: hoeren worden daar beter behandeld.
Hanaan Al-Shaykh, geboren te Beiroet, heeft onder andere 4 jaar in Caïro gestudeerd. Vervolgens werd ze in Beiroet journaliste. In 1976 vluchtte ze wegens de oorlog naar Saoedie Arabië en sinds 1982 woont ze in Londen.
Ze beschrijft met veel humor het leven van Arabische personen die met vallen en opstaan hun weg in de Londense samenleving vinden. Bijna burlesque scènes met zwarte humor vormen het kader van haar vertellingen waaronder de tragiek van de Arabische wereld schuilgaat: Saddam Hoessein en de oorlog in Beiroet komen regelmatig aan de orde. Ook Arabische normen en waarden waarvan de karakters zich los willen maken worden blootgesteld aan de nodige humor.
Met een nonchalante openheid beschrijft Hanaan Al-Shaykh het zwaar beladen onderwerp van integratie. Het maakt je meteen nieuwsgierig naar haar andere boeken. Haar vorige romans zoals The Story of Zahra en Beirut Blues waren een pleidooi voor lossere normen en waarden in haar vroegere wereld en waren gericht tegen de strenge godsdienstdelingen in de Arabische landen. Dark Afternoon Tea en Alleen in Londen hebben daar nog het thema van integratie in de Engelse maatschappij bijgekregen. Het boek heeft eenzelfde vrolijke inslag als de door Hanif Kureishi’s geschreven film My beautiful Laundrette en zijn boek De Boeddha van de buitenwijk.
Hanaan Al-Shaykh – Alleen in Londen (Innaha London, vert. Djûke Poppinga), De Geus 2004
Leestips
Nog meer humor rond integratie:
Monica Ali – Brick Lane
Hanif Kureishi – De boeddha van de buitenwijk
Henning Mankell – Tea-Bag
Hafid Bouazza – Paravion
Zadie Smith – Witte tanden
Marina Lewycka – Een korte geschiedenis van de tractor in de Oekraïne