Een dag in een limo
Amerikaanse roman over een rijke beursmagnaat die naar de kapper wil.
Eric Packer is zo rijk dat hij met zijn geld een gehele planeet zou kunnen koloniseren. Hij heeft in de hoogste woon-wolkenkrabber in New York een 3-etage-appartement met 48 kamers waarin een haaientank, sauna, ronddraaiende slaapkamer, 2 liften en noem maar op.
Maar deze dag in 2000 stapt hij in zijn stretchlimo, ook van alle gemakken voorzien. Een marmeren vloer, een badkamertje en opklapbare beeldschermen om alle wereldse zaken te volgen. Die dag wil hij naar de kapper, ondanks dat zijn bodyguard hem waarschuwt dat de reis naar het andere eind van Manhattan niet gemakkelijk zal zijn: de president is in de stad.
Nu lijkt Eric op zijn tocht door het immer vastzittende verkeer iedereen tegen te komen behalve de president. Naast meerdere adviseurs die in de limo stappen, zijn dokter die hem elke dag bezoekt, komt hij een aantal keren zijn vrouw tegen die hij 22 dagen terug had getrouwd en die hij nog niet zo goed lijkt te kennen. Hij neukt met een minnares, met een adviseuse en een bodyguard, hij raakt verzeild in een anti-globalisten oproer, hij rijdt tegen een begrafenis van een bekende soefi-rapper aan, hij krijgt van een taartensmijt-kunstenaar een slagroompak en pas aan het eind van de dag belandt hij bij zijn kapper, waar vroeger zijn vader al werd geknipt. Daarna wordt de limo naar huis gestuurd. Er is nog een allerlaatste afspraak.
De meningen over de 13de roman van deze populaire Amerikaanse schrijver lopen sterk uiteen. De een juichend, de ander boort de voor DeLillo kleine roman de grond in. Was Don DeLillo niet zo bekend, waren zijn romans over modern Amerika niet zo vaak gelezen, dan was dit boek zeker niet zo met open armen ontvangen. Nu zoekt menig criticus erin wat meester DeLillo kan hebben gemeend met zijn roman over de puissant-rijke geldmarktspeculant Eric Packer en waarom het is opgedragen aan de Amerikaanse schrijver Paul Auster.
Onderwerp is een ‘nieuwe rijke’ die door zijn vermogen de toekomst goed te kunnen analyseren, een fabuleus vermogen heeft opgebouwd. Die dag heeft hij al zijn geld op de daling van de Japanse yen gezet omdat hij eenvoudigweg weet dat deze niet verder kan stijgen. Maar de knipperende billboards onderweg door Manhattan wijzen anders uit. Deze dag heeft Eric Packer geen gelijk. De yen blijft stijgen. Wat gaat Packer doen?
Feit is dat het verhaal een beetje flauw uitgewerkt is. Een rijke man rijdt door een verstopt New York naar de kapper. Onderweg gebeurt er van alles. De beelden zijn heel herkenbaar, maar op de een of andere manier weet DeLillo er geen passie in te leggen. We volgen braaf zijn weg en avonturen, geloven graag hoe een moderne jonge multirijke man van de wereld zijn dag vanuit zijn limo regelt, voelen braaf mee met zijn sympathieën voor ordeverstoorders en de soefi-rapper, volgen de beraming van een moordaanslag, maar daarmee is dan ook alles gezegd.
Zelfs het gebruikelijke DeLillo-cynisme is achterwege gebleven in deze roman. Het verhaal wordt terecht menig keer vergeleken met de boeken van Tom Wolfe die in zijn romans de draak steekt met rijke mensen. Wolfe’s teloorgang van moderne rijke mensen wordt met veel meer verve beschreven.
De ondergang van een beursspeculant van DeLillo is iets te kleinschalig opgezet. De kritiek op onze hedendaagse cyber-geld-maatschappij komt niet uit de verf.
Blijft over een redelijk tam verhaal over een reisje door Manhattan in een stretchlimo. Of over een beursspeculant die zijn eigen ondergang inzet.
Don Delillo – Kosmopolis (Cosmopolis, vert. Harry Pallemans) Anthos/Manteau, 2003
Leestips
Van dezelfde schrijver:
Onderwereld
Vallende man
Over de ondergang van andere rijke mensen:
Hernan Diaz – Vermogen
Tom Wolfe – Het vreugdevuur der ijdelheid
Tom Wolfe – In alles een man
Over een futuristisch rijk bolwerk in Frankrijk:
J.G. Ballard – Super-Cannes