Grieks drama in Afrika
Nigeriaans/Amerikaanse roman over vier broers en een fatale voorspelling.
“Wij waren vissers”. Dit zijn de veelbetekenende woorden waarmee deze ijzersterke roman begint. De Engelse titel refereert ook aan deze openingszin: The fishermen. Jammer dat de Nederlandse versie de saaie titel De verboden rivier draagt. Ook al liep deze Omi-Ala rivier door het dorpje Akure, waar het verhaal zich afspeelt, en haalden de vissers er hun vangsten uit, deze stroom heeft niet veel water naar het verhaal gebracht.
Stel, op een dag zegt de gek van het dorp tegen je dat je door een visser aan het eind van je leven komt. Dan kun je het wegwuiven als onzin, maar ergens zal er een zaadje van twijfel zijn geplant. Het overkwam de vijftien-jarige Ikenna, die met zijn drie jongere broertjes een tijdje in de verboden rivier ging hengelen. Ze noemden zich vol trots vissers, ook al bestond de vangst meestal uit enkele dikkopjes.
De rivier was verboden gebied, zeker voor kinderen. Er gingen allerlei verhalen de ronde, over hoe kadavers en doden met het rivierwater meekwamen. Toen Ikenna er Abulu, de dorpsgek, was tegengekomen, besloot hij het vissen op te geven en moesten zijn broertjes hetzelfde doen. Nadat een buurvrouw hun moeder kwam vertellen dat ze er gezien waren, bleef straf niet uit, maar de grootste straf was het veranderende gedrag van Ikenna, die zich steeds meer terugtrok en niets meer van zijn broertjes wilde weten: de enige vissers die hij kende, waren namelijk zijn broertjes.
Ikenna, een puberende jongen in een Afrikaans dorp, ging steeds meer geloven in de profetie. Hij werd bang en opstandig. Zijn broertjes wilden zijn vijandschap niet aanvaarden en probeerden er alles aan te doen om zijn liefde terug te winnen. Maar ze werden alleen maar banger.
Terwijl de vader grootse plannen in werking zette om de toekomst van zijn zonen veilig te stellen in het buitenland, zette de tragedie in: de goden hadden iets anders voor en daar was geen kruid tegen gewassen.
De Nigeriaanse schrijver Chigozie Obioma toont zich een groots Afrikaans schrijver door een westerse schrijfstijl met een Afrikaanse verteltraditie te verbinden. Het verhaal wordt verteld door de jongste broer Benjamin, inmiddels een man, die op meesterlijke wijze alle dramatische hoogtepunten uit zijn jeugd uit de doeken doet. Hij verbindt het verleden met het heden en bereikt hierdoor een stijl die het verhaal een mythologische kracht geeft. Het is een verhaal over opgroeien in Afrika, in een kleine stad, die getekend is door politieke onlusten. Idealen, bijgeloof en criminaliteit, maar ook het kleurrijke leven in Afrika vormen de achtergrond van dit zinderende familiedrama. Een aangrijpend verhaal over broederliefde en wraak, over bijgeloof en geloof. Verteld met zoveel verve en liefde, dat deze debuutroman terecht op de short list van de Booker Prize 2015 kwam.
Chigozie Obioma – De verboden rivier (The fishermen, vert. Marianne Gossije), De Geus 2015
Leeslinks
Een andere jeugd in Afrika:
Abraham Verghese – De heelmeesters
Schuld en boete:
Rachel Joyce – De dag dat de tijd stilstond