The show must go on
Amerikaanse roman over liefde, pretparken en New York anno 1911.
Het vorige boek dat ik las van Alice Hoffman was De duivenhoudsters, een prachtig verhaal over verschillende vrouwen die zich een weg zochten door het door de Romeinen bezette bijbelse land en eindigden in een belegerde burcht aan de Dode Zee. Wat me vooral aansprak was de historische achtergrond en de fraaie fictieve lijnen over hoe de vrouwen leefden in de burcht en welke rol de duiven speelden in het verhaal.
Toen het volgende boek van Alice Hoffman in Nederlandse vertaling verscheen, Het museum van zonderlinge zaken, kon ik niet wachten met het lezen ervan. Ik werd niet teleurgesteld: deze keer bevatte het boek veel historische feiten en een rijk fictief verhaal rondom een thema dat zeker tot de verbeelding spreekt: de oude amusementswereld van Coney Island in New York, de joodse immigrantenwereld en een beetje vroege fotografie.
Het verhaal speelt in 1911, een jaar dat New York werd opgeschrikt door twee catastrofale branden. Op 25 maart brandden de bovenste verdiepingen uit van het Asch gebouw, waar de Triangle Shirtwaist Factory was gehuisvest. Hierbij lieten 146 fabrieksarbeiders het leven, het merendeel jonge meisjes, die voor een hongerloontje zes dagen in de week werkten. De ramp leidde uiteindelijk wel tot betere werkomstandigheden in de textielindustrie.
Amper twee maanden later, op 26 mei, vatte het grote pretpark Dreamland op Coney Island vlam en brandde tot de grond toe af. Het complex was verbouwd en bijna klaar voor een grootse opening, toen de ramp zich voltrok. Dreamland, geopend in 1906, was toen het grootste pretpark op Coney Island, dat adverteerde met nog sensationelere attracties na de verbouwing, maar werd nooit meer opgebouwd.
Het waren de tijden dat veel joodse immigranten zich in New York hadden gevestigd, dat Abraham Hochman als een toekomstvoorspeller opereerde in de stad, maar vooral bekendheid kreeg met het opsporen van mensen, zoals mannen die hun gezin in de steek hadden gelaten. Het was de tijd dat elk vertier werd omarmd, net zoals de geruchten over monsters: in de Hudson werd Kipsy weer waargenomen, een monster waarvan de eerste glimp in 1610 werd opgevangen (en de laatste in 2009).
Coralie is de dochter van de Franse ‘professor’ Sardie, die een museum met buitengewone mensen uitbaat op Coney Island, een freak museum, zeg maar, waar Siamese tweelingen, een Vlindermeisje of een Wolfman werden tentoongesteld. Coralie, zelf geboren met vliezen tussen haar vingers, werd er geëxposeerd als een zeemeermin, in een waterbassin waar ze wel een uur onder water kon blijven. Dat alles had ze van jongs af aan geleerd door zwaar te trainen, o.a. in de ijskoude zee of in de woelige Hudson. Maar de zaken gaan slecht, de heropening van Dreamland is een bedreiging voor het kleine museum en professor Sardie zint op een plan om een sensationele zeemeermin binnen te halen. Coralie doet braaf wat haar vader van haar verlangt, ook al ontdekt ze steeds meer barsten in zijn integriteit. Na een van haar zwemtochten over de Hudson, vangt Coralie een glimp op van een jonge fotograaf, en dan begint de vrijheid aan haar te jeuken.
Eddie (geboren Ezekiel) is de zoon van een joodse immigrant uit de Oekraïne. Hij is kwaad op zijn vader, negeert alle joodse gebruiken en gaat zijn eigen weg. Eerst werkt hij voor Abraham Hochman, totdat hij fotograaf Moses Levy tegenkomt en hij verliefd wordt op fotografie.
Deze twee innemende karakters worden in het verhaal naar elkaar toe geleid: de een die steeds meer in opstand tegen haar vader komt, de ander die zijn vader al had verloochend, maar nu een weg terug zoekt. Twee jonge mensen die in dat brandgevaarlijke jaar 1911 in New York naar een eigen toekomst zoeken. Het is wederom een prachtig geschreven verhaal, waarin afkomst en ouders een rol spelen, alsmede de tijdsgeest van New York, een zinderende stad vol arme en rijke mensen die naar Coney Island kwamen om zich te laten vermaken.
Alice Hoffman – Het museum van zonderlinge zaken (The Museum of Extraordinary Things, vert. Saskia Peterzon-Kotte), Orlando 2015
Leeslinks
Van dezelfde schrijfster:
De duivenhoudsters
Over Coney Island:
Sarah Hall – De Michelangelo van Coney Island
Arthur Japin – De grote wereld
Over de tentoonstelling van een vijfling:
Bobby Ann Mason – Verenkransen
Over een gevleugelde vrouw en een circus:
Angela Carter – Circusnachten
Meer over de vroegere amusementswereld:
Graham Swift – Hier zijn we
Susanna Clark – Jonathan Strange & mr. Norrell
Erin Morgenstern – Het nachtcircus
Fabio Stassi – De laatste dans