Pief paf poef
Kroatische, onderhoudende roman rond de zelfmoord van een broer.
Dit is het tweede boek dat ik ontving van uitgeverij Bananafish: Vaarwel, Cowboy van Olja Savičević. Ik koos het boek om de titel en ook omdat ik weinig lees uit de Balkanlanden. Deze debuutroman geeft me een perfecte kans om wat van het leven te proeven in het na-oorlogse Kroatië, waar de vertelster Dada me onmiddellijk meesleept naar een wonderlijke wereld van beeldspraak en straten van de oude badplaats Split, waar de echo van de oorlog nog te horen is en waar indianen en cowboys oude bekenden zijn. Geheel onbekommerd springt Dada van het ene moment naar het andere, en vertelt lichtvoetig over haar oudere zus, haar aan pillen verslaafde moeder en haar overleden broer. Haar uitdagende humor doet alle tranen verdwijnen. Wat een heerlijk originele stem is dit!
De tergend zomerse hitte, een dreigend noodweer aan de horizon, de vervallen badplaats, Dada’s moeder die steeds meer de weg lijkt kwijt te zijn, haar bemoederende gescheiden zus, de teruggekeerde vreemde dierenarts die volgens Dada schuld heeft aan de dood van haar broer Danijel, de mondharmonica spelende, engelachtige Angelo: zinnen en scènes huppelen als jonge veulens spelend om elkaar heen, tijden door elkaar husselend, langzaam de rode draad van het verhaal blootleggend.
Oude westerns spelen een bijzondere rol in het verhaal. Dada’s vader en ook Danijel waren er verzot op en de poster van een derderangs acteur, Ned Montgomery, hangt prominent in Dada’s kamer. Er werd in Dada’s jeugd flink wat cowboytje en indiaantje gespeeld door de kinderen in de buurt, de Irokezen (indianen) vertolkt door de kinderen van een afgelegen, verslonsde wijk, aan de overkant van het spoor, zoals simpele Marije, de kampioene in luchtbuks schieten.
Wanneer Dada genoeg weet over de dood van Danijel, dacht ik even dat het boek uit was. Teleurgesteld, want ik had nog veel langer willen genieten van Dada’s onbevangen stem. Het einde heeft echter nog een lange staart: afgeleefde Montgomery is gekomen om een laatste scène van een film op te nemen in de woestijnachtige omgeving van Split. Cowboys houden van gerechtigheid, Savičević ook. Dus schieten de cowboys aan het einde van het boek.
Dat Olja Savičević ook dichter is, is te merken. In een interview met de Volkskrant noemt ze het boek haar langste gedicht. De beeldtaal is dan ook gedurfd en origineel en brengt een charmante luchtigheid in het verhaal. Vaarwel, Cowboy is een prachtige debuutroman met een verfrissende stem, in Nederland uitgegeven door een jonge uitgeverij die hard aan de weg timmert om ook door uitgeversland een nieuwe wind te laten waaien.
Olja Savičević– Vaarwel, Cowboy (Adio kauboju, vert. Roel Schuyt), Bananafish 2016
Leeslinks
Verhalenroman uit een Balkanland:
Téa Obreht – De tijgervrouw van Galina
Oorlog in de Balkan:
Drago Jančar – Die nacht zag ik haar
Sara Nović – Wie het mooist valt
Arturo Pérez-Reverte – De schilder van het kwaad
Guido Snel – Mr.Lugosi’s butler
Andere luchtig geschreven Balkan romans:
Rolf-Bauerdick – Hoe de Madonna op de maan belandde
Andrej-Koerkov – De laatste liefde van de president
Bohumil-Hrabal – Ik heb de koning van Engeland bediend
Pawel-Huelle – Mercedes Benz
Ludvík Vaculík – Cavia’s op proef
Over beren in Bosnië:
Maurizio Maggiani – Reiziger in de nacht