Een dag uit het leven van een Noord-Koreaanse spion
Koreaanse roman over een Noord-Koreaanse spion in Zuid-Korea.
Deze week (2010) stond in de krant de uitroep: “Er zijn weer foto’s uit Noord-Korea”. Noord-Korea blijft in het nieuws, vooral omdat op de 65ste verjaardag van de Arbeiderspartij, buitenlandse journalisten werden toegelaten in een land dat anders zijn grenzen hermetisch heeft gesloten voor pottenkijkers.
Nu is het natuurlijk wel mogelijk om je een voorstelling te geven van zo’n communistisch land. We hebben in het verleden genoeg beelden meegekregen uit Rusland, Oost-Duitsland en ook uit Cuba, waar het communistische regime steeds meer water bij de wijn doet. Hwang Sok-Yong beschrijft in Mijnheer Han het angstige leven tijdens de opdeling van de twee Korea’s. Nora Okja Keller schrijft in Vossengeest over prostitutie tussen Koreaanse meisjes en Amerikaanse soldaten, die in Zuid-Korea werden gestationeerd als bescherming tegen het Noorden.
Niet iedere Zuid-Koreaanse auteur heeft de splitsing en de verschillen tussen de twee Korea’s als onderwerp van zijn boek. Zo schreef de Zuid-Koreaanse Jo Kyung-Ran het tongstrelende Tong, een verhaal over de wraak van een kokkin op haar ex-man. Oh Yung-Hee beschrijft in Vogel op hartverscheurende manier over het lot van twee kinderen die min of meer worden verlaten door hun vader.
Het rijk der lichten van Kim Young-Ha bevindt zich ergens in het midden van deze romans. Aan de ene kant is de politieke scheiding tussen de Korea’s onderwerp van het boek, maar heeft het niet die zwaarmoedige toon die sommige schrijvers zich aanmeten, wanneer ze het over de communistische indoctrine hebben. Want aan de andere kant heeft de stijl van het verhaal een zekere lichtheid en brengt het de kapitalistische wereld van Zuid-Korea naar voren.
Kim Kiyong is filmimporteur in Seoul, in Zuid-Korea. Hij is getrouwd met Mari en heeft een dochter van zestien, Hyonmi. Op een dag die gewoon begint – Mari haast zich naar het werk, Hyonmi naar school en Kim Kiyong naar zijn kantoor – ontvangt hij een e-mail die hem meteen overstuur maakt: hij wordt gesommeerd om zich binnen vierentwintig uur te melden in de Noord-Koreaanse hoofdstad P’yongyang.
Het blijkt dat Kim Kiyong geen gewone burger in Seoul is, maar een spion, die op jeugdige leeftijd naar het zuiden is gestuurd door Noord-Korea. Het is echter jaren geleden dat zijn baas is overleden en hij niets meer heeft gehoord over eventuele opdrachten. Hij is diep in zijn valse identiteit gekropen en was al bijna vergeten dat hij eigenlijk iemand anders is. Hij heeft nu de keuze: gehoorzamen of niet. Maar in beide gevallen zal hij waarschijnlijk om het leven worden gebracht. Kim Kiyong doet er een dag over om uit dit dilemma te komen.
Maar ook Mari en Hyonmi hebben een belangrijke dag. Hyonmi gaat alleen op bezoek bij een vriendje en proeft er van de liefde. Haar moeder heeft grotere plannen: zij heeft eindelijk toegegeven aan de plannen van haar jongere minnaar, maar bij de uitvoering hiervan vraagt ze zich af wat ze eigenlijk in het leven heeft bereikt.
Terwijl vrouw en dochter zijn gewend aan de vrijheid en de consumptiemaatschappij, die steeds meer op die van Amerika gaat lijken, beseft Kim Kiyong zich opeens in wat voor overbodige luxe hij leeft, wanneer hij terugkijkt op zijn jeugd in Noord-Korea. Buiten de vraag of hij in leven zal worden gehouden, vraagt hij zich af of hij nog aan het Spartaanse leven onder het communistisch regime zou kunnen wennen. Hij kijkt terug naar zijn studentenjaren in Zuid-Korea, waar hij opdracht had gehad om te infiltreren in de revolutionaire studentengroepen, die sympathiseerden met de dogma’s van Noord-Korea.
En zo jojoot Kim Kiyong met zijn identiteit: wie is hij? Maar ook Mari wordt door haar amoureuze avontuur met de neus op haar identiteit gedrukt. Alleen Hyonmi kan tevreden neerkijken op deze dag: voor haar is een nieuwe wereld opengegaan. Aan het begin van een nieuwe dag ziet ze haar ouders totaal aangeslagen: “Ze hebben blijkbaar weer een potje geruzied”, denkt ze, “het komt allemaal wel goed”. Ze moest eens weten aan welke zijde draad haar familieleven heeft gehangen.
Het rijk der lichten is een moderne, actuele roman over identiteit en over de twee Korea’s. Een spannend verhaal dat op aangrijpende wijze wordt verteld.
Kim Young-ha – Het rijk der lichten (Pit-ui cheguk, vert. Remco Breuker en Imke van Gardingen). Anthos 2010
Leeslinks
Nog meer literatuur uit Zuid-Korea:
Hwang Sok-yong – Mijnheer Han
Jo Kyung-ran – Tong
Oh Yung-hee – Vogel
Nora Okja Keller – Troostmeisjes