Peyton Place
Amerikaanse roman over een klein dorp in Colorado.
Het avonduur kan gezien worden als de opvolger van de succesvolle roman Het lied van de vlakten van de Amerikaanse schrijver Kent Haruf. In zijn eerste roman gunt hij de lezer een kijkje in de levens van de gemiddelde burgers van het kleine Amerikaanse provinciestadje Holt in de weidse vlakten van het uitgestrekte platteland van Colorado. Vee en stof is alles wat er beweegt.
De levens van de bewoners volgen hetzelfde slome ritme dat de seizoenen hebben. Het leven zit mee of zit niet mee. Maar in Haruf’s romans heeft het leven wat problemen in petto, hoewel de bewoners dat accepteren als het leven zelf. Hard werken, teleurstellingen incasseren, het is de normaalste zaak van de wereld. Gebroken gezinnen, iemand verdwijnt uit je leven, het hoort erbij.
In Het lied van de vlakten werd de lezer geïntroduceerd op de boerderij van de McPheron broers Raymond en Harold, twee mannen die weinig meer kennen dan het harde boerenleven. Aan het eind van deze roman ontfermen ze zich over een ongehuwd meisje met kind. Het Avonduur pikt deze draad twee jaar later weer op. Victoria en haar dochtertje gaan de McPherson boerderij verlaten omdat Victoria verder met haar leven moet: ze gaat studeren aan een universiteit enkele uren rijden van Holt vandaan. Raymond en Harold gaan haar missen.
De andere hoofdpersonen uit Haruf’s eerste roman over dit stadje midden in de vlakten, de lerares Maggie Jones en Tom Guthrie met zijn twee zonen, zijn vervallen tot bijrollen in het tweede deel over Holt. Daarvoor in de plaats heeft Haruf een nieuwe familie in het leven geroepen: Betty en Luther Wallace, een zwakbegaafd stel die in hun caravan onder toezicht van sociaal werkster Rose Tyler maar net rond kunnen komen met hun twee kinderen Joy Rae en Richie. Rose Tyler kan niet verhinderen dat het steeds meer bergafwaarts gaat met de Wallaces dankzij de broer van Betty, Hoyt, die het zwakke gezinnetje terroriseert.
Ook nieuw in het leven van Holt is de elf-jarige DJ die door zijn ouders in de steek is gelaten en bij zijn oude opa leeft. Zo jong als hij is, is hij zich terdege bewust van zijn underdog positie in het dorp. Op school is hij te stil voor zijn leeftijd, thuis is hij te zorgzaam voor zijn opa. Even lijkt het geluk hem toe te lachen in de vorm van de vriendschap met het buurmeisje Dena. Maar ook Dena komt niet uit zo’n gelukkig gezin: haar moeder, in de steek gelaten door haar man, besluit uit Holt te vertrekken.
We vallen midden in deze levens wanneer het boek opent en de problemen zijn verre van opgelost wanneer we het boek dichtslaan. Dat is de stijl van Kent Haruf die meer een portret schildert van deze kleine boerengemeenschap, dan dat hij een verhaal vertelt.
Natuurlijk zijn alle personen zeer innemende mensen, ondanks hun gebreken of hun simpelheid. Hun karaktertrekken worden nog eens verstevigd door de stijl van Kent Haruf, die zijn woorden en zinnen uiterst sober houdt en aanpast aan een soort dialect dat per persoon verschilt.
Het resultaat is een mooie roman die ondanks dat er geen sensationele dingen in gebeuren, maar wel genoeg kleine persoonlijke drama’s, weet te ontroeren. Juist omdat je niet weet hoe de levens verder verlopen, blijven de personen in gedachten bij je. Het is een sobere doch stevige impressie van het leven op het Amerikaanse platteland.
Kent Haruf – Het avonduur (Eventide, vert. Karina van Santen en Martine Vosmaer), De Bezige Bij, 2005
Leestips
Nog meer romans over het plattelandsleven in Amerika:
Melinda Haynes – Terug naar Mississippi
Thomas Savage – Het geweld van de hond
Mark Spragg – De vrucht van steen
Annie Proulx – De laatste troef
Over het Engelse plattelandsleven:
Caradog Prichard – In de maneschijn
John McGahern – Aan het meer